The Yoruba Blog

Ọ̀run nyabọ̀ – Nature’s fury

Ìbẹ̀rù tó gbòde ayé òde òni ni pé “Ayé Móoru”, nitori iṣẹ̀lẹ̀ ti o nṣẹlẹ̀ ni àgbáyé bi òjò àrọ̀ irọ̀ dá ni ilú kan, ilẹ̀-riru ni òmìràn, ọ̀gbẹlẹ̀, omíyalé, ijà iná àti bẹ́ ẹ̀ bẹ́ ẹ̀ lọ. Eleyi dá ìbẹ̀rù silẹ̀ ni àgbáyé pàtàki ni àwọn ilú Òkè-Òkun bi Àmẹ́ríkà ti ó ka àwọn iṣẹ̀lẹ̀ wọnyi si àfọwọ́fà ọmọ ẹda. Wọn kilọ̀ pé bi wọn kò bá wá nkan ṣe si Ayé Móoru yi, ayé yio parẹ́.

Àpẹrẹ miran ti a lè fi ṣe àlàyé pé “Ọ̀run nyabọ̀, ki ṣé ọ̀rọ̀ ẹnìkan”, ni ẹni ti ó sọ pé ohun ri amin pé ayé ti fẹ parẹ́, àwọn kan gbàgbọ́, wọn bẹ̀rẹ̀ si ta ohun ìní wọn. Àti ẹni ti ó ta ohun ìní àti ẹni ti ó ra, kò si ninú wọn ti ó ma mú nkankan lọ ti ayé bá parẹ ni tootọ. Elòmíràn, kò ni ṣe iwadi ohun ti àwọn èniyàn fi ńsáré, ki ó tó bẹ̀rẹ̀ si sáré. Ọpọlọpọ ti sa wọ inú ewu ti wọn rò wí pé àwọn sá fún. Fún àpẹrẹ, nigbati iná ajónirun balẹ̀ ni àgọ́ Ológun ni Ikẹja ni ìlú Èkó ni bi ọdún mẹwa sẹhin. Bi àwọn kan ti gbọ́ ìró iná ajónirun yi, wọn sáré titi ọpọ fi parun si inú irà ni Ejigbo ni ọ̀nà jínjìn si ibi ti ìṣẹ̀lẹ̀ ti ṣẹlẹ̀.

Òwe Yorùbá yi ṣe gba àwọn ti o nbẹ̀rù nigba gbogbo níyànjú wí pé ó yẹ ki èniyàn fara balẹ̀ lati ṣe iwadi ohun ti ó fẹ́ ṣẹlẹ̀ ki ó tó “kú sílẹ̀ de ikú”. Bi èniyàn bẹ̀rù á kú, bi kò bẹ̀rù á kú, nitori gẹ́gẹ́ bi itàn àdáyébá, gbogbo ohun ti ó nṣẹlẹ̀ láyé òde òni ló ti ṣẹlẹ̀ ri.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading →

Originally posted 2016-04-19 08:30:59. Republished by Blog Post Promoter

Ẹlẹkọ-ìjìnlẹ̀ ṣe àkiyesi pe enia ndá kún yí yára bi ojú-ọjọ́ ti nyi padà nitori èérí-àyíká. Ojú-ọjọ́ ti nyí padà lati ìgbà ti aláyé ti dá ayé, ṣùgbọ́n àyípadà ojú-ọjọ́ ni ayé òde òní yára ju ti ìgbà àtijọ́ lọ.

Yorùbá sọ wi pé “Ogun à sọ tẹ́lẹ̀, ki i pa arọ tó bá gbọ́n”. Àsìkò tó lati fi etí si ìkìlọ̀ Ẹlẹkọ-ìjìnlẹ̀ lóri yí yára bi ojú-ọjọ́ ti nyi padà. Àwọn Ẹlẹkọ-ìjìnlẹ̀ ńké ìbòsí nipa ohun ti èérí àyíká ndá kún gbi gbóná àgbáyé àti ki ènìyàn ṣe àtúnṣe, lati din ìgbóná kù. Ìgbà gbogbo ni àwọn Ẹlẹkọ-ìjìnlẹ̀ Àyíká nṣe àlàyé yi ni Àjọ Ìfohùnṣọ̀kan Ìpínlẹ̀ Àgbáyé.

Lára ohun ti o ndá kún èérí àyíká, Ẹlẹkọ-ìjìnlẹ̀ tọ́ka si ọkọ̀, ẹ̀rọ mọ̀nà-mọ́ná, ẹ̀rọ-ilé-iṣẹ́, ṣ̀ugbọ́n èyí ti ó burú jù ni àwọn ohun ti wọ́n fi ike ṣe bi i: igò-ike, àpò-ike, ọ̀rá-ike, ike-ìṣeré àti bẹ́ ẹ̀ bẹ́ ẹ̀ lọ gẹ́gẹ́ bi ohun ti o ndá kún yi yára bi ojú-ọjọ́ ti nyi padà.

Lára ohun ti o ndá kún èérí àyíká – Factors contributing to Environmental Pollution Courtesy@theyorubablog

Ewé, ìwé tàbi páálí ti a kó sọnù, wúlò fún àyiká ju ọ̀rá ati ike igbàlódé lọ. Bi wọ́n bá da àwọn ohun ti wọ́n fi ike ṣe dànù si ààtàn tàbi si odò, ki i jẹrà bi ewé. Bi wọn da ewé si ilẹ́, yio da ilẹ́ padà lai ni ewu fún ekòló, igbin àti àwọn kòkòrò kékeré yókù. Bi wọn da ewé, ìwé tàbi páálí si inú omi/odò, kò léwu fún ẹja àti ohun ẹlẹmi inú omi/odò, bi ti ọ̀rá àti ike igbàlódé to léwu fún ẹja àti ẹranko inú odò.

Àwọn ohun ti a lè ṣe lati fi etí si ìkìlọ̀ àwọn Ẹlẹkọ-ìjìnlẹ̀, ni ki a din li lo ọ̀rá ike àti ohun ti a fi ike ṣe kù bi a kò bá lè da dúró pátápátá. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ orílẹ̀-èdè ni ìlú Òyìnbó ló ti ṣe òfin lati din li lò ike kù, àwọn miran ti bẹ̀rẹ̀ si gba owó fún àpò-ike ni ọjá lati jẹ́ ki àwọn enia lo àpò àlòtúnlò. Bi ó bá ṣe kókó ki á pọ́n oúnjẹ, a lè lo ewé fi pọ́n, jú ọ̀rá tàbi ike lọ. Ki a fi páálí tàbi apẹ̀rẹ̀ ọparun kó ẹrù, lo àpò àlòtúnlò lati ra ọjà, ka lo ìkòkò alámọ̀ lati ṣe oúnjẹ tàbi tọ́jú oúnjẹ kó lè gbóná, àti ki a din li lo ike kù yio din yi yára bi ojú-ọjọ́ ti nyí padà kù.

Lára àtúnṣe ti ìjọba lè ṣe, ni ki òṣè̀lú ṣe òfin lati din èérí kù, ìpèsè ilé iṣẹ́ ti ó lè sọ àwọn ohun ti a fi ike ṣe di àlòtúnlò àti ki kó ẹ̀gbin ni àsìkò.

Ohun ti gbogbo ará ilu,́ pàtàki àwọn ọ̀dọ́ tún lè ṣe, ni ṣi ṣa ọ̀rá tàbi ike omi àti ohun ti wọn fi ike ṣe, ti o ti dá èérí rẹpẹtẹ si inú odò àti àyíká kúrò. Gbi gbin igi àti ṣe ètò fún àyè ti omi lè wọ́ si ni ìgbà òjò na a yio din ìgbóná àgbáyé kù.

http://www.theyorubablog.com/wp-content/uploads/2019/01/Voice_190114_2-1.3gp

ENGLISH TRANSLATION

Scientists observed that human activities are contributing to the rapid change of environment as a result of environmental pollution. From time immemorial, climate had always changed but the change in recent years has been more rapid than usual. Continue reading →

Originally posted 2019-01-15 00:58:39. Republished by Blog Post Promoter

The Yoruba Blog

Ẹ jẹ ki a gbé èdè àti àṣà Yorùbá Lárugẹ: keeping the Yoruba language alive…

Tag Archives: Global Warming

“Ọ̀run nyabọ̀, ki ṣé ọ̀rọ̀ ẹnìkan – Ayé Móoru” – “Heaven is collapsing, is not a problem peculiar to one person – Global Warming”

Yí Yára bi Ojú-ọjọ́ ti nyí padà nitori Èérí Àyíká – Effect of Environmental Pollution on Rapid Climate Change

Follow The Yoruba Blog