“Èèmọ̀ ni ki ọkùnrin fẹ́ ọkùnrin tàbi ki obinrin fẹ́ obinrin ni Àṣà Yorùbá ” – “Same Sex Marriage is a strage occurrence to Yoruba Traditional Marriage”

Ilé Ẹjọ́ Àgbà yi Àṣà Ìgbéyàwó Àdáyébá padà ni ilú Àmẹ́ríka.  Ni ọjọ́ Ẹti, Oṣù kẹfà, ọjọ́ Kẹrindinlọ́gbọ́n, ọdún Ẹgbãlemẹdógún, Ilé Ẹjọ́ Àgbà ti ilú Àmẹ́ríkà ṣe òfin pé “Kò si Ìpínlẹ̀ Àmẹ́ríkà ti ó ni ẹ̀tọ́ lati kọ igbéyàwó laarin ọkùnrin pẹ̀lú ọkùnrin tàbi obinrin pẹ̀lú obinrin”.  Ijà fún ẹ̀tọ́ lati ṣe irú igbeyawo yi ti wà lati bi ọdún mẹrindinlãdọta sẹhin, ṣùgbọ́n ni oṣù kẹfà, ọdún Ẹgbãlemẹ́tàlá, Ilé Ẹjọ́ Àgbà fi àṣẹ si pé ki Ìjọba Àpapọ̀ gba àṣà ki ọkùnrin fẹ́ ọkùnrin tàbi ki obinrin fẹ́ obinrin, lati jẹ ki àwọn ti ó bá ṣe irú igbéyàwó yi lè gba ẹ̀tọ́ ti ó tọ́ si igbéyàwó àdáyébá – ohun ti ó tọ́ si ọkùnrin ti o fẹ́ obinrin, nipa ogún pinpin, owó ori tàbi bi igbéyàwó ba túká.

Julia Tate, left, kisses her wife, Lisa McMillin, in Nashville, Tennessee, after the reading the results of the <a href="http://www.cnn.com/2013/06/26/politics/scotus-same-sex-main/index.html">Supreme Court rulings on same-sex marriage</a> on Wednesday, June 26. The high court struck down key parts of the <a href="http://www.cnn.com/interactive/2013/06/politics/scotus-ruling-windsor/index.html">Defense of Marriage Act</a> and cleared the way for same-sex marriages to resume in California by rejecting an appeal on the state's <a href="http://www.cnn.com/interactive/2013/06/politics/scotus-ruling-perry/index.html">Proposition 8</a>.

Obinrin fẹ́ obinrin – Lesbian Relationship reactions to the Supreme Court Ruling

Ìjọba-àpapọ̀ ti ilú Àmẹ́ríkà gba òfin yi wọlé nitori “Òfin-Òṣèlú ni wọn fi ndari ilú Àmẹ́ríkà”.  Lati igbà ti ìròyìn ìdájọ́ yi ti jade, ọ̀pọ̀lọpọ̀ ni àgbáyé, pàtàki àwọn Ẹlẹ́sin Igbàgbọ́ ti nda ẹ̀bi fún Ìjọba Àmẹ́ríkà pé wọn rú òfin Ọlọrun nipa Igbéyàwó.

Ni àṣà igbéyàwó Yorùbá, èèmọ̀ ni ki ọkùnrin fẹ́ ọkùnrin tàbi ki obinrin fẹ́ obinrin.  Ki ẹbi ma ba parẹ́, ọmọ bibi jẹ ikan ninú ohun pàtàki ni igbéyàwó.  Bi ọkùnrin bá fẹ́ ọkùnrin, wọn ò lè bi ọmọ lai si pé wọn gba ọmọ tọ́ tàbi ki wọn wa obinrin ti yio bá wọn bi ọmọ tàbi bi ó bá jẹ laarin obinrin meji ti ó fẹ́ ara, ikan ninú obinrin yi ti lè bimọ tẹ́lẹ̀ tàbi ki ó wá ọkùnrin ti yio fún ohun lóyún ki wọn lè ni ọmọ ni irú igbéyàwó yi.

Yorùbá ni “Bi a ti nṣe ni ilé wa, èèwọ̀ ibòmíràn” òfin Àmẹ́ríkà yi jẹ́ èèmọ̀ ni ilẹ̀ Yorùbá nitori a kò gbọ tàbi ka a ninú itàn àṣà Yoruba  .  Ki ṣe gbogbo èèmọ̀ ni ó dára, fún àpẹrẹ, ni igbà kan ri èèmọ̀ ni ki èniyàn bi àfin, tàbi bi ibeji nitori eyi, wọn ma npa ikan ninú àwọn meji yi ni tàbi ki wọn jù wọn si igbó lati kú, ṣùgbọ́n láyé òde òni àṣà ji ju ibeji tàbi ibẹta si igbó ti dúró.  Kò yẹ ki ẹnikẹni pa ẹnikeji nitori àwọ̀ ara tàbi nitori ẹni ti èniyàn bá ni ìfẹ́ si.  Ni ilú Àmẹ́ríkà ni àwọn ti ó fi ẹsin Ìgbàgbọ́ bojú ti kó si abẹ́ àwọn Aṣòfin ilú Àmẹ́ríkà ni ayé àtijọ́ pé Aláwọ̀dúdú ki ṣe èniyàn, nitori eyi, ó lòdi si òfin ki Aláwọ̀dúdú fẹ́ Aláwọ̀funfun, bi wọn bá fẹ́ra, wọn kò kà wọn kún tàbi ka irú ọmọ bẹ ẹ si èniyàn gidi.  Bẹni wọn lo òfin burúkú yi naa lati pa Aláwọ̀dúdú lẹhin isin ni aarin igboro lai ya Aláwọ̀dúdú ti wọn kó lẹ́rú lati ilẹ Yorùbá sọtọ.  Ogun abẹ́lé àti ṣi ṣe Òfin Àpapọ̀ tuntun lẹhin ogun, ni wọn fi gba àwọn Aláwọ̀dúdú silẹ̀ ni ilú Àmẹ́ríkà.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2015-07-21 19:46:00. Republished by Blog Post Promoter

Ìfẹ́ kò fọ́jú, ẹni ti ó wọnú ìfẹ́ ló fọ́jú: ‘Igbéyàwó ki ṣe ọjà òkùnkùn’ – Love is not blind, it is the person falling in love that is blind”: Marriage is not ‘Black Market’

Ni ayé àtijọ́, ki òbí tó gbà lati fi ọmọ fún ọkọ, wọn yio ṣe iwadi irú iwà àti àìsàn ti ó wọ́pọ̀ ni irú idile bẹ́ ẹ̀.  Nitori eyi, igbéyàwó ibilẹ̀ ayé  àtijọ́ ma npẹ́ ju ti ayé òde òni.  Bi ọmọ obinrin bá nlọ si ilé ọkọ, ikan ninu ẹrù tó ṣe pàtàki ni ki wọn gbé “ẹni” fún dáni lati fi han pé kò si àyè fun ni ilé òbi rẹ mọ nitori ó  ti di ara kan pẹ̀lú ẹbi ọkọ rẹ.

Ọkùnrin fi ìfẹ́ han obinrin - Couple in love

Ọkùnrin fi ìfẹ́ han obinrin – Couple in love

Ni idà keji, obinrin ayé òde òni, kò dúró ki òbí ṣe iwadi rara, pàtàki bi wọn bá pàdé ni ilú nla ti èrò lati oriṣiriṣi ẹ̀yà pọ̀ si tàbi ni ilé-iwé.  Ọkùnrin ri obinrin, wọn fi ìfẹ́ han si ara wọn, ó pari, ọ̀pọ̀ ki ṣe iwadi lati wo ohun ti àgbà tàbi òbí nwò ki wọn tó ṣe igbéyàwó.  Obinrin ti lè lóyún ki òbí tó gbọ́ tàbi ki wọn tó lọ si ilé Ìjọ́sìn lati ṣe ètò igbéyàwó.  Àwọn miran nkánjú, wọn kò lè dúró gba imọ̀ràn.  Irú imọ̀ràn wo ni òbí tàbi Alufa fẹ́ fún ọkùnrin àti obinrin bẹ́ ẹ̀?

 

Ki ṣe “ìfẹ́ ló fọ́jú”, ṣùgbọ́n “àwọn ti ó wọnú ìfẹ́ ló fọ́jú” nitori, bi obinrin tàbi ọkùnrin miran bá ti ri owó, ẹwà, ipò agbára, wọn á dijú si àlébù miran ti ó wà lára ẹni ti wọn fẹ́ fẹ́.   Igbéyàwó ki ṣe ọjà̀ òkùnkùn, ṣùgbọ́n àwọn ti ó nwọ̀ ọ́ ni ó dijú, nitori nigbati àlébù ti wọn dijú si bá bẹ̀rẹ̀ si jade lẹhin igbéyàwó, igbéyàwó á túká.

Ki ṣe “ìfẹ́ ló fọ́jú”, ṣùgbọ́n “àwọn ti ó wọnú ìfẹ́ ló fọ́jú” nitori, bi obinrin tàbi ọkùnrin miran bá ti ri owó, ẹwà, ipò agbára, wọn á dijú si àlébù miran ti ó wà lára ẹni ti wọn fẹ́ fẹ́.   Igbéyàwó ki ṣe ọjà̀ òkùnkùn, ṣùgbọ́n àwọn ti ó nwọ̀ ọ́ ni ó dijú, nitori nigbati àlébù ti wọn dijú si bá bẹ̀rẹ̀ si jade lẹhin igbéyàwó, igbéyàwó á túká.

Ìmọ̀ràn fún ọkùnrin àti obinrin ti ó nronú lati ṣe igbéyàwó ni ki wọn lajú, ki wọn si farabalẹ̀ ṣe iwadi irú iwa ti wọn lè gbà lati fi bára gbé lai wo ohun ayé bi ẹwà, owó àti ipò nitori ìwà ló ṣe kókó jù fún igbéyàwó ti yio di alẹ́.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2015-01-06 09:00:19. Republished by Blog Post Promoter

Kò si ọgbọ́n to lè dá, kò si ìwà ti o lè hù, ti o lè fi tẹ́ aiyé lọ́rùn – Ìtàn Bàbá Oní-kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́: “No amount of wisdom or character displayed can please the world.

Oni - kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́  - The Horseman & his son

Oni – kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́ – The Horseman & his son

Ni aiyé àtijọ́, ẹsin àti kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́ ló dàbi ọkọ̀ igbàlódé ti wọn ńpè ni mọ́tò.  Ẹni ti ó jẹ́ ọlọ́rọ̀, ló lè ni ẹsin tàbi kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́.  Ẹsẹ̀ ni ọ̀pọ̀lọpọ̀ fi ńrin irin àjò.

Ìtàn yi dá ló̀ri Bàbá àti ọmọ rẹ ti wọn ńsin kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́.  Wọn múra lati rin irin àjò.  Gẹ́gẹ́ bi àṣà Yorùbá lati bu ọ̀wọ̀ fún àgbà, Bàbá ló gun kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́, ọmọ rẹ bẹ̀rẹ̀ si rin tẹ̀lé kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́.  Àwọn enia ti o ri wọn ni “Bàbá, iwọ gun kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́, ọmọ ńrin ni ilẹ̀”.  Nitori ọ̀rọ̀ yi, Bàbá bọ́ silẹ̀, ó gbé ọmọ rẹ gun kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́.  Àwọn aiyé tún ri wọn ni “Bàbá ńrin nilẹ̀, ọmọ ńgun kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́”.  kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́ wọn ti dàgbà, ṣùgbọ́n tori ẹnu aiyé, Bàbá àti ọmọ bá mú kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́ gùn.  Wọn ko ti rin jinà nigbati àwọn ti ó ri wọn tún ni “Ẹ wo Bàbá àti ọmọ tó fẹ́ pa kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́”.  Nitori àti tẹ́ aiyé lọ́run, Bàbá àti ọmọ bọ́ silẹ̀, wọn bẹ̀rẹ̀ si fi ẹsẹ̀ rin tẹ̀lé kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́.  Àwọn arin irin àjò yókù tún ri wọn, wọn ni “Ẹrú aiyé ni àwọn eleyi, bawo ni wọn ṣe lè ni kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́, ki wọn ma fi ẹsẹ̀ rin?”

Nigbati Bàbá ti gbìyànjú titi, ti kò mọ ohun ti ó tún lè ṣe mọ́, lati tẹ́ aiyé lọ́rùn ni ó ránti ọ̀rọ̀ Yorùbá tó ni “Kò si ọgbọ́n ti o lè dá, kò si iwà ti o lè hù, ti o lè fi tẹ́ aiyé lọ́rùn”.

Yorùbá ni “Ẹni à ḿbá ra ọjà là ńwò, a ki wó ariwo ọjà̀”.  Lára nkan ti itàn yi kọ́ wa ni pé: ohun ani là ńlò; ibi ti à ńlọ ni ká dojú kọ lai wo ariwo ọjà àti pé enia ni lati ni ọkàn tirẹ̀ nitori kò si ẹni ti ó lè tẹ́ aiyé lọ́rùn.

Ẹ gbọ bi ògúná gbòngbò ninú àwọn ọ̀gá ninú olórin ilẹ̀ Yorùbá àti ilẹ̀ aláwọ̀ dúdú – “Chief Ebenezer Fabiyi” ti a mọ si “Olóyè Adarí” ti fi itàn yi kọrin.

Ebenezer Obey – The Horse, The Man and The Son

ENGLISH LANGUAGE Continue reading

Share Button

Originally posted 2014-04-15 22:41:38. Republished by Blog Post Promoter

Ìtàn àròsọ bi obinrin ti sọ Àmọ̀tékùn di alábàwọ́n: The Folklore on how a woman turned the Leopard to a spotted animal.

Ni igba kan ri, Àmọ̀tékùn ni àwọ̀ dúdú ti ó jọ̀lọ̀, ṣùgbọ́n ni ọjọ́ kan, Àmọ̀tékùn wá oúnjẹ õjọ́ rẹ lọ.  Ó dé ahéré kan, ó ṣe akiyesi pe obinrin kan ńwẹ̀, inú rẹ dùn púpọ̀ pé òhún ti ri oúnje.  O lúgọ de asiko ti yi o ri àyè pa obinrin yi fún oúnjẹ.

Yorùbá ni “Ọ̀pá tó wà lọ́wọ́ ẹni la fi npa ejò”.  Nigbati obinrin yi ri Àmọ̀tékùn, pẹ̀lú ìbẹ̀rù, ó fi igbe ta, ó ju kàrìnkàn ti ó fi ńwẹ̀ pẹ̀lú ọṣẹ híhó inú rẹ lù.  Àmọ̀tékùn fi eré si ṣùgbọ́n, gbogbo ọṣẹ ti ó wà ninu kànrìnkàn ti ta àbàwọ́n si ara rẹ lati ori dé ẹsẹ̀ rẹ, eleyi ló sọ Àmọ̀tékùn di alámì tó-tò-tó lára titi di ọjọ́ oni.  (Ẹ ka itàn àròsọ yi ninu iwé ti M.I. Ogumefu kọ ni èdè Gẹ̀ẹ́si).

Yorùbá ma nlo àwọn àròsọ itàn wọnyi lati kọ́ àwọn ọmọdé ni ẹ̀kọ́.  Yorùbá ni “Ẹni ti ó bá dákẹ́, ti ara rẹ á ba dákẹ́”, nitori eyi ẹ̀kọ́ pàtàki ti a ri ninu itàn àròsọ yi ni pé, kò yẹ ki enia fi ìbẹ̀rù dúró lai ṣe nkankan ti ewu bá dojú kọni ṣùgbọ́n ki á lo ohun kóhun ti ó bá wà ni àrọ́wótó lati fi gbèjà ara ẹni.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2014-01-31 18:08:54. Republished by Blog Post Promoter

“Fi ọ̀ràn sínú pète ẹ̀rín; fi ebi sínú sunkún ayo” – “Keep your troubles inside and laugh heartily; keep your hunger hidden and pretend to weep from satiation”

Bi a bá wo iṣe àti àṣà Yorùbá, a o ri pe àwọn “Àlejò lati Òkè-Òkun” ti o ni “Inú Yorùbá ló dùn jù ni àgbáyé” kò jẹ̀bi.

Kò si ibi ti enia lè dé ni olú-ilú àti ìgbèríko/agbègbè Yorùbá ti kò ni ri ibi ti wọn ti ńṣe àpèjẹ/ayẹyẹ. Yoruba ni “Ọjọ́ gbogbo bi ọdún”, pataki ni ilú Èkó, lati Ọjọ́-bọ̀ titi dé Ọjọ́-Àìkú ni wọn ti ńṣe àpèjẹ, ilú miran ńṣe àpèjẹ ni Ọjọ́-Ajé fún àpẹrẹ – Ikẹrẹ-Ekiti. Ọpọlọpọ àpèjẹ/ayẹyẹ àti Ìjọ́sìn ló mú ìlù, orin, ijó àti àsè dáni. Ni gbogbo ilẹ̀ Yorùbá, àti Ọlọ́rọ̀ àti Òtòṣì ló ńṣe àpèjẹ/ayẹyẹ kan tàbi keji.  Bi wọn ò kómọ-jade; wọn a ṣe ìsìnkú tàbi yi ẹ̀hìn òkú padà; ìṣílé; ọjọ́-ibi; igbéyàwó; Ìwúyè; àjọ̀dún àti bẹ̃bẹ lọ.

Òwò tò gbòde ni “Ilé-apejọ” àti gbogbo ohun èlò rẹ. Ọpọlọpọ àwọn ti o jade ni ilé-iwé giga ti kò ri iṣẹ́ ti bẹ̀rẹ̀ si kọ́ṣẹ́ bi wọn ti ńwé gèlè, rán aṣọ, àsè sisè àti iṣẹ́ Olù-palèmọ́ àpèjẹ/ayẹyẹ nigbati ẹlẹgbẹ́ wọn ni Òkè-òkun ńṣe àṣe yọri ninú ẹ̀kọ-ijinlẹ.  Fún akiyesi, ilé-àpèjọ pọ̀ ju ilé-ìkàwé lọ.  Ọpọlọpọ àwọn ti ó ńṣe àpèjẹ/ayẹyẹ yi ló ńjẹ igbèsè lati ṣé.  Omiran kò ni ri owó ilé-iwé ọmọ san lẹhin ìsìnkú, tàbi ki wọn ma ri owó lati pèsè oúnjẹ tàbi aṣọ fún ọmọ-tuntun ti wọn ná owó rẹpẹtẹ lati kó jade.

Bi ọjọ gbogbo bá jẹ bi ọdún, àyè àti ronú dà?  Ewu ti ó wà ninú òwe Yorùbá ti ó ni “Fi ọ̀ràn sínú pète ẹ̀rín; fi ebi sínú sunkún ayo”, ni pé, ki jẹ́ ki irú ilú bẹ̃ ri ãnu gbà tàbi ni ìlọsíwájú.  Bawo ni a ti lè ṣe àlàyé pé kò si owó lati rán ọmọ lọ si ilé-iwé tàbi bèrè pé ki Ìjọba Òkè-òkun wá pèsè iná mọ̀nàmọ́ná, omi, ilé-ìwòsàn àti bẹ̃bẹ lọ fún àwọn ti “Inú rẹ dùn jù ni àgbáyé?”  Fún idi eyi, Yorùbá ẹ jẹ́ ki á ronú lati ṣe àyipadà.  Ọ̀pọ̀ owó ti Ọlọ́rọ̀ fi ńṣe ìsìnkú wúlò fún alàyè lọ; nipa pi pèsè ilé-iwé, omi-ẹ̀rọ, ọ̀nà, ilé-ìkàwé ni orúkọ olóògbé ju ki gbogbo owó bẹ̃ lọ fún àpèjẹ/ayẹyẹ.

ENGLISH LANGUAGE Continue reading

Share Button

Originally posted 2014-02-14 20:27:33. Republished by Blog Post Promoter

Ọ̀dọ́ Kọ̀yà Ọlọpa orílẹ̀-èdè Nigeria – Nigeria Youths protest Police brutality

Ọlọpa ti fi iyà jẹ ará ilú fún igbà pípẹ́, nitori iwà-ibàjẹ́ àti gbi gba àbẹ̀tẹ́lẹ̀ ni iṣẹ́ Ọlọpa àti ni orilẹ̀-èdè Nigeria.  Ọlọpa ti tori àti gba àbẹ̀tẹ́lẹ̀ fi iyà jẹ ọlọ́jà, àgbẹ, oníṣẹ́ọwọ́ àti bẹ́ ẹ̀ bẹ́ ẹ̀  lọ tàbi pa ọlọ́kọ̀.  Wọn kò mọ àgbà yàtọ̀ si ọ̀dọ́ lati kó enia si àtìmọ́lé lainidii, ṣùgbọn wọn kò jẹ ṣe iwà burúkú yi fún Òṣèlú ti wọn ńjalè orilẹ̀-èdè àti olówó ti ó ngbé Ọlọpa kiri.  Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ará ilú ló ti jẹ ìyà lọ́wọ́ Ọlọpa tàbi mọ enia ti ó jẹ iya lainidii.   Bi ẹni pé iwa burúkú Ọlọpa kò tó, Ìjọba dá “Ọlọpa Pàtàki fún Ìgbógun ti Adigun-jalè” silẹ̀ lati ara Ọlọpa.  Orúkọ Ọlọpa kò dára tẹ́lẹ̀, ṣùgbọ́n àwọn Ọlọpa Pàtàki yi bẹ̀rẹ̀ si gbógun ti ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀dọ́ ti kò ṣẹ̀, wọn kò bikità fún ẹ̀mi.  Ìwà-ibàjẹ́ ti àwọn Ọlọpa Pàtàki yi burú ju ti àwọn adigun-jalè lọ.

Òwe Yorùbá wi pé “Ọjọ́ gbogbo ni ti olè, ọjọ́ kan ni ti olóhun”.  Òṣùwọ̀n Ọlọpa Pàtàki kún ni ọjọ́ kẹjọ, oṣù kẹwa ọdún Ẹgbàá, àwọn ọ̀dọ́ tú jade lati kọ̀yà Ọlọpa Pàtàki fún Ìgbógun ti Adigun-jalè.   Lẹhin idákẹ́ ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún, àwọn ọ̀dọ́ ṣe ipinu lati “Sọ̀rọ Sókè” ni pẹ̀lẹ́pẹ̀lẹ́, ṣùgbọ́n jàndùkú àwọn Òṣèlú àti Ọlọpa bẹ̀rẹ̀ si dà wọ́n rú.  Àwọn ọ̀dọ́ ni “Ó tó gẹ́”, wọn tẹnumọ pé wọn kò fẹ Ọlọpa Pàtàki fún Ìgbógun ti Adigun-jalè mọ́. 

Ni alẹ́ ọjọ́ Ìṣẹ́gun, Ogún ọjọ́, oṣù kẹwa ọdún Ẹgbàá, àwọn tó wọ aṣọ Ológun yinbọn lati tú àwọn ọ̀dọ́ ti ó dúró lati kọ̀yà ni òpópó Lẹkki/Ẹ̀pẹ́ ni ipinlẹ̀ Èkó.  Ni àárọ̀ Ọjọrú, ọjọ́ kọkànlélógún, ìroyin kàn pé ibọn ti àwọn tó wọ aṣọ Ológun yin si àárin èrò, ṣe ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀dọ́ leṣe àti okùnfà ikú omiran, nitori eyi, ìlú Èkó gbaná.  Lára ibi ti àwọn ọ̀dọ́ dáná sun ni, ọkọ̀ akérò ipinlẹ̀ Èkó, ilé iṣẹ amóhùnmáwòrán, ilé ìyá Gómínà ipinlẹ̀ Èkó Babájídé Sanwó-Olú, ilé-iṣẹ́ Bèbè Odò àti bẹ́ ẹ̀ bẹ́ ẹ̀ lọ.  Jàndùkú da Àfin Ọba Akinolú ti ilú Èkó rú wọn si gbé ọ̀pá oyé.

Gbogbo Akọ̀wé Èdè Yorùbá lóri ayélujára rọ gbogbo àwọn ọ̀dọ́ ti ó ńbínú pé ki wọn fọwọ́ wọ́nú, ki wọn dẹkun àti ba ọrọ̀ ipinlẹ̀ Èkó jẹ́.   Ki Èdùmàrè tu idilé àwọn ti ó kú ninú.

ENGLISH TRANSLATION

Nigerian Police has always been brutal towards Nigerians in their efforts to extort bribe due to the level of corruption in the Police and Nigeria.  Drivers, traders, farmers etc had fallen victim or killed by Police over bribe.  Police was no respecter of the young or old in locking people up for no just cause, except the politicians and the rich ones moving around with escort.  As if the reputation of the Police was not bad enough, Special Anti-Robbery Squad (SARS) was formed using staffing from existing Nigerian Police.  Overtime, SARS began to terrorise mostly the youths on trump up charges without respecting lives.  SARS became worse than the armed-robbers.    

Continue reading
Share Button

Originally posted 2020-10-22 19:34:49. Republished by Blog Post Promoter

“Àpọ́nlé kò si fún Ọba ti kò ni Olorì” – “There is no respect for a King that has no Queen”

Ọ̀rọ̀ Yorùbá ni “Bi ọmọdé bá tó ni ọkọ́, à fún lọ́kọ́”.  Ọkọ́ jẹ irinṣẹ́ pàtàki fún Àgbẹ̀.  Iṣẹ́-àgbẹ̀ ni ó wọ́pọ̀ ni ayé àtijọ́. Nitori eyi, bi bàbá ti nkọ́ ọmọ rẹ ọkùnrin ni iṣẹ-àgbẹ̀, ni ìyá nkọ́ ọmọ obinrin rẹ ni ìtọ́jú-ile lati kọ fún ilé-ọkọ.  Iṣẹ́ la fi nmọ ọmọ ọkùnrin, nitori eyi, bi ọkùnrin bá dàgbà, bàbá rẹ á fun ni ọkọ́ nitori ki ó lè dá dúró lati lè ṣe iṣẹ́ ti yio fi bọ́ ẹbi rẹ ni ọjọ́ iwájú.

Bi ọkùnrin bá ni iṣẹ́, ó ku kó gbéyàwó ti yio jẹ “Olorì” ni ilé rẹ.  Ìyàwó fi fẹ́ bu iyi kún ọkùnrin, nitori, ó fi hàn pé ó ni igbẹ́kẹ̀lé.  Àṣà Yorùbá gbà fún ọkùnrin lati fẹ́ iye ìyàwó ti agbára rẹ bá gbé lati tọ́jú.  Nitori eyi, ọ̀pọ̀lọpọ̀ Ọba, Baálẹ̀, Ìjòyè àti àwọn enia pàtàki láwùjọ ma nfẹ ìyàwó púpọ̀.  Ìṣòro ni ki wọn fi ọkùnrin ti kò ni ìyàwó jẹ Ọba.  Kò wọ́pọ̀ ki Ọba ni ìyàwó kan ṣoṣo.

Ìwúyè Ọba Àkúrẹ́, Olóògbé Ọba Adebiyi Adeṣida - Coronation of the Late Deji of Akure.

Ìwúyè Ọba Àkúrẹ́, Olóògbé Ọba Adebiyi Adeṣida – Coronation of the Late Deji of Akure.

Ohun ti a ṣe akiyesi ni ayé òde òni, ni Ọba ti ó fẹ ìyàwó kan ṣoṣo nitori ẹ̀sìn, pàtàki ẹ̀sìn Ìgbàgbọ́, ṣùgbọ́n ti ó ni àlè rẹpẹtẹ.  Ọba ayé òde òni ndá nikan lọ si òde lai mú Olorì dáni.  Gẹgẹbi ọ̀rọ̀ Yorùbá, “Àpọ́nlé kò si fún Ọba ti kò ni Olorì”, nitori eyi, kò bu iyi kún Ọba, ki ó lọ àwùjó tàbi rin irin àjò pàtàki lai mú Olorì dáni.  Ohun ti ó yẹ Ọba ni ki a ri Ọba àti Olorì rẹ ni ẹ̀gbẹ́ rẹ.

ENGLISH TRANSLATION

Continue reading

Share Button

Originally posted 2014-11-11 19:13:42. Republished by Blog Post Promoter

ẸGBẸ́́ YORÙBÁ NÍ ÌLÚỌBA: Finding Yoruba Food in the UK (Dalston Kingsland)

Yorùbá ní “Bí ewé bá pẹ́ lára ọṣẹ, á dọṣẹ”,ọ̀rọ̀ yí bá ẹgbẹ́ Yorùbá ni Ìlúọba mu pàtàkì àwọn ti o ngbe ni Olú Ìlúọba.  Títí di bi ọgbọ̀n ọdún sẹhin, àti rí oúnjẹ Yorùbá rà ṣọ̀wọ́n.  Ní àpẹrẹ, àti ri adìẹ tó gbó rà lásìkò yi, à fi tí irú ẹni bẹ̃ bá lọ si òpópó Liverpool,  ṣùgbọ́n ní ayé òde òni, kòsí agbègbè ti ènìà kò ti lè rí ọ̀pọ̀lọpọ̀ oúnjẹ Yorùbá ra.

Lati bi ogún ọdún sẹ́hin, Yorùbá ti pọ̀si nidi àtẹ oúnjẹ títà ni Olú Ìlúọba.  Nitõtọ, oúnjẹ Yorùbá bi iṣu, epo pupa, èlùbọ́, gãri, ẹ̀wà pupa, sèmó, iyán, ẹran, adìẹ tógbó, ẹja àti bẹ̃bẹ wa ni àrọ́wọ́to lãdugbo.  Ṣùgbọ́n, bí ènìà bá fẹ́ àwọn nkan bí ìgbín, panla, oriṣiriṣi ẹ̀fọ́ ìbílẹ̀, bọkọtọ̃, edé gbígbẹ àti bẹ̃bẹ lọ tí kòsí lãdugbo, á rí àwọn nkan wọnyi ra ni ọjà Dalston àti Kingsland fún àwọn ti o ngbe agbègbè Àríwá àti ọja Pekham fún àwọn ti o ngbe ni agbègbè Gũsu ni Olú Ìlúọba.

Àwòrán àwọn ọjà wọnyi a bẹrẹ pẹ̀lú, Ọja Dalston àti Kingsland.  Ẹ fojú sọ́nà fún àwọn ọja yókù.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2013-04-05 21:06:49. Republished by Blog Post Promoter

“Ayẹyẹ ṣi ṣe ni Òkèrè – Àṣà ti ó mba Owó Ilú jẹ́”: “Destination Events – The Culture that is destroying the Local Currency”

Yorùbá fẹ́ràn ayẹyẹ ṣi ṣe púpọ̀ pàtàki fún igbéyàwó.  Ni ayé àtijọ́, ìnáwó igbéyàwó kò tó bi ó ti dà ni ayé òde òni.  Titi di bi ogoji ọdún sẹhin, ilé Bàbá Iyàwó tàbi ọgbà ẹbi ni wọn ti nṣe àpèjọ igbéyàwó.  Ẹbi ọ̀tún àti ti òsi yio joko fún ètò igbéyàwó lati gba ẹbi ọkọ ni àlejò fún àdúrà gbi gbà fún àwọn ọmọ ti ó nṣe igbéyàwó àti lati gbà wọn ni ìyànjú bi ó ṣe yẹ ki wọn gbé pọ̀ ni irọ̀rùn.  Ẹbi ọkọ yio kó ẹrù ti ẹbi iyàwó ma ngbà fún wọn, lẹhin eyi, ẹbi iyàwó yio pèsè oúnjẹ fún onilé àti àlejò.  Onilù àdúgbò lè lùlù ki wọn jó, ṣùgbọ́n kò kan dandan ki wọn lu ilu tàbi ki wọn jó.

Nigbati ìnáwó rẹpẹtẹ fún igbeyawo bẹ̀rẹ̀, àwọn ẹlòmíràn bẹ̀rẹ̀ si jẹ igbèsè lati ṣe igbéyàwó pàtàki igbéyàwó ti Olóyìnbó ti a mọ si igbéyàwó-olórùka.  Nitori àṣejù yi, olè bẹ̀rẹ̀ si jà ni ibi igbéyàwó, eyi jẹ́ ki wọn gbé àpèjẹ igbéyàwó àti àwọn ayẹyẹ yoku kúrò ni ilé.  Wọn bẹ̀rẹ̀ si gbé àpèjẹ lọ si ọgbà ilé-iwé, ilé ìjọ́sìn tàbi ọgbà ilú àti ilé-ayẹyẹ.

Yorùbá fẹ́ràn ayẹyẹ ṣi ṣe púpọ̀, ṣùgbọ́n àṣà tó gbòde ni ayé òde òni, ni igbéyàwó àti ayẹyẹ bi ọjọ́ ìbí ṣi ṣe ni òkèrè.  Gẹgẹ bi àṣà Yorùbá, ibi ti ẹbi iyàwó bá ngbé ni ẹbi ọkọ yio lọ lati ṣe igbéyàwó.  Ẹni ti kò ni ẹbi àti ará tàbi gbé ilú miran pàtàki Òkè-Òkun/Ilú Òyìnbó, yio lọ ṣe igbéyàwó ọmọ ni òkèrè.  Wọn yio pe ẹbi àti ọ̀rẹ́ ti ó bá ni owó lati bá wọn lọ si irú igbéyàwó bẹ́ ẹ̀.  Ẹbi ti kò bá ni owó, kò ni lè lọ nitori kò ni ri iwé irinna gbà.  A ri irú igbéyàwó yi, ti ẹbi ọkọ tàbi ti iyàwó kò lè lọ.  Eleyi wọ́pọ laarin àwọn Òṣèlú, Ọ̀gá Òṣìṣẹ́ Ìjọba àti àwọn ti ó ri owó ilú kó jẹ.

Igbéyàwó àti ayẹyẹ ṣi ṣe ni òkèrè, jẹ́ ikan ninú àṣà ti ó mba owó ilú jẹ́.   Lati kúrò ni ilú ẹni lọ ṣe iyàwó tàbi ayẹyẹ ni ilú miran, wọn ni lati ṣẹ́ Naira si owó ilu ibi ti wọn ti fẹ́ lọ ṣe ayẹyẹ, lẹhin ìnáwó iwé irinna àti ọkọ̀ òfúrufú.  Ilú miran ni ó njẹ èrè ìnáwó bẹ́ ẹ̀, nitori bi wọn bá ṣe e ni ilé, èrò púpọ̀ ni yio jẹ èrè, pàtàki Alásè àti Onilù.  A lérò wi pé ni àsìkò ọ̀wọ́n owó pàtàki owó òkèrè ni ilú lati ṣe nkan gidi, ifẹ́ iná àpà fún ayẹyẹ á din kù.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2016-04-26 18:55:23. Republished by Blog Post Promoter

“Ki Àgbàdo tó di Ẹ̀kọ, a lọ̀ ọ́ pa pọ̀: Ògì Ṣí ṣe” – “For Corn to become Pap it has to be grinded – Pap Making”

Ra Àgbàdo lọ́jà - Buy the Corn

Ra Àgbàdo lọ́jà – Buy the Corn

Àgbàdo ni wọn fi nṣe Ògì.  Ògì ni wọn fi nṣe Ẹ̀kọ́.  Ògì ṣí ṣe fẹ ìmọ́ tótó, nitori eyi, lai si omi, Ògì kò lè ṣe é ṣe.  Ọkà oriṣiriṣi ló wà ṣùgbọ́n, Ọkà Àgbàdo àti Bàbà ni wọn mọ̀ jù lati fi ṣe Ògì funfun tàbi pupa.  A lè lọ àgbàdo funfun àti pupa pọ̀, ẹlòmiràn lè lọ ẹ̀wà Sóyà pẹ̀lú gẹ́gẹ́ bi àpẹrẹ àwòrán ojú iwé yi

 

 

Ṣí ṣe Ògì

Ra Àgbàdo lọ́jà
Da Àgbàdo rẹ fún ọjọ́ mẹta ninú omi tútù tàbi omi gbi gbóná
Ṣọn Àgbàdo kúrò ninú omi lati yọ ẹ̀gbin bi ò̀kúta kúrò
Gbe lọ si Ẹ̀rọ fún li lọ̀ tàbi gun pẹ̀lú odó lati lọ ọ.
Sẹ́ Ògì pẹ̀lú asẹ́ aláṣọ tàbi asẹ́ igbàlódé
Bẹ̀rẹ̀ si yọ omi ori Ògì si sẹ bi ó bá ti tòrò
Pààrọ̀ omi ori rẹ fún ìtọ́jú rẹ fún ji jẹ tàbi
Da Ògì sinú àpò ki ó lè gbẹ fún ìtọ́jú

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2015-07-17 23:46:06. Republished by Blog Post Promoter