Category Archives: Yoruba Proverbs

Discussing as many Yoruba proverbs as possible and relating them to day to day life…

Ìbà Àkọ́dá – Reverence to the First Being

Obinrin ti ó́ nṣe Ì̀bà Aṣẹ̀dá - A woman paying reverence to the Creator. Courtesy: @theyorubablog

Obinrin ti ó́ nṣe Ì̀bà Aṣẹ̀dá – A woman paying reverence to the Creator. Courtesy: @theyorubablog

Ìbà Àkọ́dá, ìbà Aṣẹ̀dá
Ìbà ni n ó f’òní jú, mo r’íbà, k’íbà ṣẹ
Nínú ríríjẹ, nínú àìríjẹ
Mo wá gbégbá ọpẹ́, mo r’íbà k’íbà ṣẹ
Alápáńlá tó so’lé ayé ró
Ṣe àtúntò ayé mi
Ní gbogbo ọ̀nà tí mo ti k’etí ikún sí Ọ
Baba d’áríjì, mo bẹ̀bẹ̀
Odò Orisun Rẹ ni mí, máṣe jẹ́ n gbẹ

Ìbà! ìbà!!

Ọmọ ìkà ń d’àgbà, ọmọ ìkà ń gbèrú
Ọmọ ẹni ire a má a tọrọ jẹ
Ọmọ onínúure a má a pọ́njú
Bó ti wù Ọ ́lo ń ṣ’ọlá Rẹ
Ìṣe Rẹ, Ìwọ ló yé o; Ògo Rẹ, é dibàjẹ́
Àpáta ayérayé, mo sá di Ọ ́o
Yọ́yọ́ l’ẹnu ayé
Aráyé ń sọ Ọ ́sí láburú, aráyé ń sọ Ọ ́sí rere
Ọlọ́jọ́ ń ka’jọ́
Bó pẹ́, bó yá, ohun ayé á b’áyé lọ

Ìbà! ìbà!!

Ẹni iná ọ̀rẹ́ bá jó rí, bó bá ní’hun nínú kò ní lè rò
ọ̀rẹ́ gidi ń bẹ bíi ká f’ẹ́ni dé’nú
ọ̀rẹ́ ló ṣe’ni l’ọ́ṣẹ́ tó ku s’ára bí iṣu
Ìrètí nínú ènìyàn, irọ́ funfun gbáláhú!
ọ̀rẹ́ kan tí mo ní
Elédùmarè, Alágbára, ìbà Rẹ o Baba, Atóbijù!

Ìbà! ìbà!!

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2015-10-02 19:50:39. Republished by Blog Post Promoter

“Awọ kò ká Ojú ìlù, Ọmọ Onílù ni òhun fẹ́ má a sun Awọ jẹ – Ojúkòkòrò àwọn Òṣèlú Nigeria”: “Not enough Leather for drum making, the drummer boy is craving for leather meat delicacy: Greedy Nigerian Politicians”

Nigbati àwọn Òṣèlú gba Ìjọba ni igbà keji lọ́wọ́ Ìjọba Ológun, inú ará ilú dùn nitori wọn rò wi pé Ológun kò kọ iṣẹ́ Òṣèlú.  Ilú rò wi pé Ìjọba Alágbádá yio ni àánú ilú ju Ìjọba Ológun lọ.  Ó ṣe ni laanu pé fún ọdún mẹ́rìndínlógún ti Òṣèlú ti gba Ìjọba, wọn kò fi hàn pé wọn ni àánú ará ilú rárá.  Dipò ki wọn ronú bi nkan yio ti rọrùn fún ilú nipa ipèsè ohun amáyédẹrùn bi iná mọ̀nàmọ́ná, ilé-iwé, ilé-ìwòsàn, ojú ọ̀nà ti ó dára, òfin lati jẹ ki ilú tòrò, ṣe ni wọn bẹ̀rẹ̀ si ji owó ilú.  Bi ori bá fọ́ Òṣèlú, wọn á lọ si Òkè-Òkun nibiti wọn kó owó ti ó yẹ ki wọn fi tú ilé-ìwòsàn ṣe si.  Àwọn Òṣèlú Òkè-Òkun nfi owó Nigeria tọ́jú ará ilú wọn nitori eyi, gbogbo ọ̀dọ́ Nigeria ti kò ni iṣẹ́ fẹ́ lọ si Òkè-Òkun ni ọ̀nà kọnà.

Ọmọ Onilù - The Drummer. Courtesy: theyorubablog

Ọmọ Onilù – The Drummer. Courtesy: theyorubablog

Òwe Yorùbá ti ó sọ wi pé “Awọ kò ká Ojú ìlù, Ọmọ Onilù ni òhún fẹ́ má a sun Awọ jẹ” bá ìròyìn ti ó jáde ni lọ́wọ́-lọ́wọ́, bi àwọn Òṣèlú ti bá owó ọrọ̀ ajé Nigeria jẹ nipa bi wọn ti ṣe pin owó ohun ijà fún Ológun lati ra ibò.  ‘Epo Rọ̀bì’ ni ‘Awọ’ nitori ó lé ni idá ọgọrin ti owó epo rọ̀bì kó ni owó ọrọ̀ ajé ti ilú tà si Òkè-Òkun.  Fún bi ọdún mẹ̃dógún ninú ọdún merindinlogun ti Èrò Ẹgbẹ́ Òṣèlú (ti Alágboòrùn) fi ṣe Ìjọba ki ó tó bọ lọ́wọ́ wọn ni ọdún tó kọjá, owó epo rọ̀bì lọ si òkè rẹpẹtẹ, ọrọ̀ ajé yoku pa owó wọlé.  Dipò ki wọn lo owó ti ó wọlé lati tú ilú ṣe, wọn bẹ̀rẹ̀ si pin owó lati fi ra owó Òkè-Òkun lati kó jade lọ ra ilé nlá si àwọn ilú wọnyi lati sá fún ilú ti wọn bàjẹ́ ni gbogbo ọ̀nà.

Owó epo rọ̀bì fọ́, awọ kò wá ká ojú ilú mọ́.  Oníṣẹ́ Ìjoba kò ri owó-oṣ̀ù gbà déédé, àwọn ti ó fi ẹhin ti ni iṣẹ́ Ìjọba kò ri owó ifẹhinti wọn gba, owó ilú bàjẹ́, bẹni àwọn Òṣèlú bú owó oṣ́u rẹpẹtẹ fún ara wọn.  Eyi ti ó burú jù ni owó rẹpẹtẹ miran ti wọn bù lati ra ọkọ ti ìbọn ò lè wọ, olówó nla lati Òkè-Òkun fún Ọgọrun-le-mẹsan Aṣòfin-Àgbà.   Olóri Aṣòfin-Àgbà fẹ ra ọkọ̀ mẹsan fún ara rẹ nikan.

Àsìkò tó ki àwọn èrò ji lati bá àwọn olè wọnyi wi, nitori àwọn Òṣèlú Òkè-Òkun nibiti wọn nkó owó ilú lọ, kò fi owó ilú wọn tọ́jú ara wọn, wọn nwọ ọkọ̀ pẹ̀lú àwọn ará ilú, àyè kò si fún wọn lati ja ilú ni olè bi ti àwọn Òṣèlú Nigeria.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2016-02-19 10:12:16. Republished by Blog Post Promoter

“Ibi ti à ńgbé là ńṣe…” – Ìfi ìdí kalẹ̀ ni Ìlú-Ọba – One should live according to the custom and fashion of the place where one find oneself in…” – Settling down in the United Kingdom

 Ẹ̀kọ́ púpọ̀ ni enia lè ri kọ́ ni irin àjò.  A lè rin irin àjò fún ìgbà díẹ̀ tàbi pípẹ́ lati bẹ ilú nã wò tàbi lati lọ tẹ̀dó si àjò.

wọ ọkọ̀ òfũrufu – Boarding Aeroplane. Courtesy: @theyorubablog

Oriṣiriṣi ọ̀nà ni enia lè gbà dé àjò, ṣùgbọ́n eyi ti ó wọ́pò jù láyé òde òni ni lati wọ ọkọ̀ òfũrufú, bóyá lati lọ kọ́ ẹ̀kọ si, lati ṣe ìbẹ̀wò, lati lọ ṣiṣẹ́ tàbi lati lọ bá ẹbi gbé (fún àpẹrẹ: ìyàwó lọ bá ọkọ, ọkọ lọ bá ìyàwó, ìyá/bàbá lọ bá ọmọ tàbi ọmọ lọ bá bàbá). Gbogbo ọ̀nà yi ni Yorùbá ti lọ lati dé Ìlú-Ọba.

Àṣepọ̀ laarin ará Ìlú-Ọba àti Yorùbá ti lè ni ọgọrun ọdún, nitori eyi, kò si ibi ti enia dé ni Ìlú-Ọba ni pataki àwọn Olú-Ìlú, ti kò ri ẹni ti ó ńsọ èdè Yorùbá tàbi gbé irú ilú bẹ.  A ṣe akiyesi pé lati bi ọdún mẹwa sẹhin, àṣepọ̀ laarin ọmọ Yorùbá ni Ìlú-Ọba din kù.  Ni ìgbà kan ri, bi ọmọ Yorùbá bá ri ara, wọn a ki ara wọn.

Òwe Yorùbá ni “Ibi ti a ngbe la nse; bi a bá dé ìlú adẹ́tẹ̀ a di ìkúùkù”, àwọn ọ̀nà ti a lè fi ṣe ibi ti a ngbe: Ki ka ìwé nipa àṣà àti iṣẹ ìlú ti a nlọ ninu ìwé tàbi ṣe iwadi lori ayélujára; wiwa ibùgbé; lọ si Ilé-Ìjọ́sìn; Ọjà; Ọkọ̀ wiwọ̀ àti bẹ̃bẹ lọ.

Ẹ fi ojú sọ́nà fún àlàyé lori àwọn ọ̀nà ti enia lè lò lati tètè fi idi kalẹ̀ ni àjò.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2014-01-03 23:45:42. Republished by Blog Post Promoter

Aṣọ nla, Kọ́ lènìyàn nla – Wèrè ti wọ Àṣà Aṣọ Ẹbí: The hood does not make the Monk – the madness of Family Uniform

Àṣà ilẹ̀ Yorùbá títí di àsìkò yi, ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọkùnrin ma nni iyawo pupọ́ wọn si ma mbi ọmọ púpọ̀, wíwọ irú aṣọ kan naa fun ṣíṣe ma nfi ẹbi han.  Aṣọ ẹbí bẹ̀rẹ̀ nípa ki ọkọ àti ìyàwó dá irú aṣọ kan nigba ìgbéyàwó àti wíwọ irú aṣọ kan naa lẹhin ìgbéyàwó lati fi han wípé wọn ti di ara kan.   Bàbá ma nra aṣọ  irú kan naa fun àwọn ọmọ nítorí ó dín ìnáwó kù láti ra irú aṣọ kan naa fún ọmọ púpọ̀ nípa ríra ìgàn aṣọ ju ríra ni ọ̀pá.   Aṣọ ẹbí tún wa fún ẹbí àti ọmọ oloku, ìyàwó ṣíṣe, ẹgbẹ́ ìlú àti bẹ̃bẹ lọ.

Nígbàtí wèrè ko ti wọ àṣà aṣọ ẹbí, ẹnití o ṣe ìyàwó, ṣe òkú, sọ ọmọ lórúkọ àti ṣiṣe yoku ma npe aṣọ ni.  Kò kan dandan ki ènìá ra aṣọ tuntun fún gbogbo ṣíṣe, fún àpẹrẹ, aṣọ funfun ni wọn ma sọ wípé ki àwọn ẹbí àti ọ̀rẹ́ wọ̀ fún òkú ṣíṣe, aṣọ ibilẹ̀ bi aṣọ òfi àti àdìrẹ fún ìgbéyàwó. Ẹbí ìyàwó le sọ wípé ki ẹgbẹ́ wọ aṣọ aláwọ ewé lati ba ohun yọ ayọ ìgbéyàwó, ki ẹbí ọkọ ni ki àwọn ẹgbẹ́ wọ àdìrẹ ti wọn  ti ra tẹ́lẹ̀ fún ìgbéyàwó.

Lati bi ogoji ọdun sẹhin, lẹhin ti ìlú ti bẹ̀rẹ̀ si naa owó epo, àṣejù ti wọ àṣà aṣọ ẹbí rírà.  Àṣà aṣọ ẹbí ti káári ìlú kọjá ile Yorùbá si gbogbo Nigeria.  Ọ̀pọ̀lọpọ̀ a ma jẹ gbèsè nítorí àti ra aṣọ ẹbí, pàtàkì ni Ìlúọba ti àwọn miran ti nṣiṣẹ àṣekú lati kó irú owó bẹẹ si aṣọ ẹbí, àwọn miran á kó owó oúnjẹ àti owó ilé ìwé lórí aṣọ ẹbí.

Ìlú nbajẹ si, kò síná, kò sómi, ìṣẹ́ pọ, aṣọ ẹbí ko le mu ìṣẹ́ kúrò tàbi sọ ẹnití o jẹ gbèsè láti ra aṣọ ẹbí di ènìyàn nla nítorí “Aṣọ nla, kọ lènìyàn nla – Yorùbá ni ilé lóko, ẹ dín wèrè aṣọ ẹbí kù.

ENGLISH TRANSLATION

Yoruba culture up till now, many men are engaged in “Polygamy” with children from many women, so to buy the same clothes is cheaper for the many wives and children for various festivities.  Family uniform are also used during Burial, Wedding, Naming and other ceremonial events.

When family uniform madness has not started, those preparing for burial, marriage and other traditional events normally call “colour code” of dressing or for invitees to wear one of the previous Family Uniforms, rather than buy new clothes for every event. Those days, those preparing for burial would ask families and friends to wear white attire, while the bride’s family could ask friends to wear green while the groom’s family would request for other locally produced fabrics.  Things were moderately done.

It is observed that since the oil boom about forty years ago, there has been a lot of excesses in the so called “Family Uniform” and this culture has spread beyond the Yoruba to other parts of Nigeria. The Nigerian’s abroad are also not excluded in spite of working to death with no time for family lives only to spend such income that could have been spent on education, food and other necessities on such frivolities as “Family Uniform”.

In the midst of decaying infrastructure and poverty, spending so much on “Family Uniform” would not make our nation great.  “The hood does not make the Monk, Yoruba at home and abroad should reduce the madness on “Family Uniform”.

Share Button

Originally posted 2013-05-31 22:53:11. Republished by Blog Post Promoter

Ariwo Nigeria lóri èsi Idibo ni Amẹ́rikà: Nigerian’s noise on American Election Result

Èsi ibò ti wọn di ni ilú Amẹ́rikà ni oṣù kọkànlá, ọjọ́ kẹjọ jade ni òru ọjọ́ kẹjọ mọ́jú ọjọ́ kẹsan ọdún Ẹgbàálémẹ́rindinlógún.   Àwọn mẹta ti ó gbé àpóti ibò fún ipò olóri òṣèlú ni, Hillary Clinton, obinrin àkọ́kọ́ lati dé irú ipò bẹ́ ẹ̀ fún ẹgbẹ́ (Democrat), Donald J. Trump, Oniṣòwò nlá ti kò ṣe iṣẹ́ Ìjọba kankan ri fún ẹgbẹ́ (Republican) àti Gary Johnson fún ẹgbẹ́ kẹta (Libertarian).

Èsi ibò yi ya gbogbo àgbáyé lẹ́nu nitori àwọn ọ̀rọ̀ ti Donald Trump (Olóri ẹgbẹ́ GOP)  ti sọ siwájú nigbati ti ó polongo lati dé ipò.  Àwọn ọ̀rọ̀ iko rira wọnyi lòdi si àwọn obinrin, ẹ̀yà miran ti ó yàtọ̀ si ẹ̀yà rẹ, àlejò, ẹlẹ́sin Mùsùlùmi àti bẹ́ ẹ̀ bẹ́ ẹ̀ lọ.  Owe Yoruba so wipe “Bi Ẹlẹ́bọ kò bá peni, Àṣefín kò yẹni”.   Donald Trump ò ka gbogbo ilẹ̀ Aláwọ̀dúdú si nkankan tàbi dárúkọ Nigeria.  Ọ̀pọ̀lọpọ̀ rò wi pé nitori Amẹ́rikà ti nṣe Òṣèlú ti wa ntiwa fún igbalélógòji ọdún, ẹni ti wọn yio yan si irú ipò yi á ni iwà àkójọ àti ẹ̀mi àkóso si onírúurú àwọn enia ti ó wà ni gbogbo àgbáyé.

Ariwo Nigeria lóri èsi Idibo ni Amẹ́rikà: Nigerian Media's frenzy on US Election.

Ariwo Nigeria lóri èsi Idibo ni Amẹ́rikà: Nigerian Media’s frenzy on US Election.

Òwe Yorùbá ni “Bi èniyàn bá ni kò si irú òhun, àwọn ọlọ́gbọ́n a máa wòye”.  Lati igbà ti iròyin ibo ti jade pé Donald J. Trump ló wọlé, gẹ́gẹ́ bi wọn ti nṣe é, àwọn Olóri ilú àgbáyé ló kọ iwé tàbi pè lati ki ku ori ire.  Ó ṣe ni laanu wi pé, àwọn tó wà ni ilé aṣòfin Nigeria,  àti oriṣiriṣi àwọn Òṣèlú kékeré yókù lo nkọ iwé.  Gbogbo ìròyìn lati Nigeria kò ri ọ̀rọ̀ àti ìṣò̀ro ti ó dojú kọ ilú ti wọn sọ mọ, ju ọ̀rọ̀ èsi ibò ni Amẹ́rikà.  Eyi kò fi ọgbọ́n han nitori ìyà ti ó njẹ ará ilú Nigeria kọjá ki wọn ma sowọ́pọ̀ pẹ̀lú Olóri Òṣèlú Nigeria, Muhammadu Buhari lati ṣe àyipadà kúrò ni iwà ibàjẹ́ ti ó ba ilú jẹ, ki ilú lè tòrò, ki ó si lè pèsè oúnjẹ àti ohun amáyédẹrùn fún ará ilú.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

“Ẹni ti o ni ori rere, ti kò ni iwà, iwà rẹ ni yio ba ori rẹ̀ jẹ́”: “Evil character ruins good fortune – Jimmy Savile”

Jimmy Savile abused at least 500 victims

Ọ̀pọ̀ ti ó ni ipò ni àwùjọ ni ó fi iwà ikà ba ipò wọn jẹ.  Ìròyìn bi Olóògbé Jimmy Savile ti fi iwà burúkú ba iṣẹ́ ribiribi ti ó ṣe nipa pi pa owó fún ọrẹ-àánú ni ó ńlọ lọ́wọ́-lọ́wọ́.  Iṣẹ́ ibi ti ó ṣe ni igbà ayé rẹ fihan pé “O ni ikù ló mọ̀ ikà”.  Gẹ́gẹ́ bi iwadi ti o jáde lẹhin ikú Olóògbé yi, ó lo ipò rẹ ni àwùjọ lati bá ẹ̀dẹ́gbẹ̀ta obinrin ni àṣepọ̀ ni ọ̀nà ti kò tọ́.

Òwe Yorùbá ti ó ni “Ẹni ti o ni ori rere, ti kò ni iwà, iwà rẹ ni yio ba ori rẹ̀ jẹ́” fihàn pé Jimmy Savile fi iwà àbùkù ba iṣẹ́ rere ti ó ṣe jẹ.  Ìṣẹ̀lẹ̀ Jimmy Savile kò ṣe àjòjì ni ilẹ̀ Yorùbá.  Ni ayé àtijọ́, àwọn Ọba tàbi Olóyè miran ma ńlo ipò wọn lati ṣe iṣẹ ibi – bi ki wọn gbé ẹsẹ̀ lé iyàwó ará ilú; fi ipá gba oko tàbi ilẹ̀ ará ilú lai si ẹni ti ó lè mú wọn ṣùgbọ́n láyé òde òni, Ọba tàbi Olóyè ti ó bá hu iwà burúkú wọnyi, yio tẹ́.

Ọba/Olóyè yio ti ṣe iwà ibi yi pẹ́, ki ilú tó dide lati rọ̃ loye, ṣùgbọ́n láyé òde òni ki pẹ́, ki ẹni ti ó bá fi ipò bojú iwà burúkú yi tó tẹ́.  Ọba/Olóyè/Ọlọ́rọ̀ Yorùbá ti ó bá fi ipò tàbi ọlá hu iwà ikà ni ayé igbàlódé yi, kò ri ibi pamọ́ si, nitori àṣiri á tú ninú iwé-ìròyìn, ẹ̀rọ-asọ̀rọ̀-mágbèsi, ẹ̀rọ amóhùn-máwòrán àti lori ayélujára.

 Oba Adebukola Alli nysc corper

Ọba Adébùkọ́lá Alli – Alọ́wá ti Ìlọ́wá ti obinrin Agùnbánirọ̀ fi ẹ̀sùn kàn pé ó fi ipá ni àṣepọ̀ – accused by Female Youth Corper of rape

Ki ṣe ará ilú nikan ló lè ṣe ìdájọ́ fún Ọba ti ó bá hu iwà ikà nipa ri-rọ̀ lóyè, gbogbo àgbáyé ni yio ṣe idájọ́ fun, irú Ọba/Olóyè/Ọlọ́rọ̀ bẹ̃ yio tun fi ojú ba ilé-ẹjọ́.   Fún àpẹrẹ: Ọba Adébùkọ́lá Alli – Alọ́wá ti Ìlọ́wá ti obinrin Agùnbánirọ̀ fi ẹ̀sùn kàn pé ó fi ipá ni àṣepọ̀ àti  Déji Àkúrẹ́ ti wọn rọ̀ lóyè nitori iwa àbùkù – Oluwadare Adeṣina.

 

 

 

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

“Bi a ò bá gbàgbé ọ̀rọ̀ àná, a ò ni ri ẹni bá ṣeré” – Apàniyàn Rodger Elliot: “If one does not forget past misdeed/grudge, one would not get anyone to play with” – Killer Rodger Elliot

Isla Vista shooting

Carnage: The scene of a mass shooting in the college town of Isla Vista, CA

Ìròyìn iṣẹ̀lẹ̀ ọ̀dọ́-kùnrin, ọmọ ọdún meji-le-logun – apàniyàn Rodger Elliot ti ó kàn ni ọjọ́ karun-din-lọ́-gbọ̀n, oṣù karun ọdún Ẹgbẹ̀wá-le-mẹrinla, fi àpẹrẹ ohun ti ó lè ṣẹlẹ̀ bi a ò bá gbàgbé  ọ̀rọ̀ àná.  Gẹ́gẹ́ bi àsọtẹ́lẹ̀ ti apàniyàn yi fi silẹ lori ayélujára ni pé “Ayé òhun dà rú nigbati obinrin àkọ́kọ́ ti òhun fi ìfẹ́ hàn si lọ́mọdé fi òhun ṣe yẹ̀yẹ́, eleyi da ọgbẹ́ fún òhun gidigidi”, nitori èyi ó já si igboro lati pa enia.  Lẹhin ti ó ti pa enia mẹfa, ṣe enia meje miran le-ṣe, Ọlọpa yin ìbọn fún lori lati dá iṣẹ́ ibi yi dúró.

Lai gbe ìbọn, ọ̀bẹ, àdá àti ọ̀kọ̀, ọgbẹ́ ọkàn ti ai gbàgbé ọ̀rọ̀ àná ńdá silẹ̀ lè fa ìrẹ̀wẹ̀sì fún ẹni ti kò gbàgbé ọ̀rọ̀ àná.  Ninú ewu ti ó wà ni ai gbàgbé ọ̀rọ̀ àná ni pé ọmọ iyá meji lè túká; ọkọ àti aya lè túká; orilẹ̀ èdè kan lè gbé ogun ti ekeji; ọrẹ meji lè di ọ̀tá ara; aládũgbò lè di ọ̀tá ara àti bẹ̃bẹ lọ.

Ó ṣòro lati bá ara gbé, lai ṣẹ ara.Yorùbá́ ni “Igi kan ki dá ṣe igbó”, nitori Ọlọrun kò dá enia lati dá nikan gbé.    Ọ̀pọ̀ ẹni ti ó dá ni kan wà ni Èṣù ńlò, nipa ri ro èrò burúkú ti ó lè fa àìsàn tabi iṣẹ́ ibi bi irú èyi ti apànìyàn Rodger Elliot ṣe.

Ó yẹ ki á fi òwe Yorùbá ti ó ni “Bi a ò bá gbàgbé ọ̀rọ̀ àná, a ò ni ri ẹni bá ṣeré” yi gba ẹni ti a bá ṣe àkíyèsí pé ki gbàgbé ọ̀rọ̀ àná ni iyànjú nipa ewu ti ó wà ni irú ìwà bẹ̃.

ENGLISH TRANSLATION
Continue reading

Share Button

“Ẹni àjò ò pé, kó múra ilé” – “Ìjà Boko Haram” – The person for whom a journey has not been profitable, should prepare to return home – “Boko Haram mayhem”

Yorùbá jẹ́ ẹ̀yà ti ó wà ni Ìwọ̀-õrùn orilẹ̀ èdè Nigeria.  Bi Yorùbá ti fẹ́ràn igbádùn tó, bẹ ni wọn fẹ́ràn òwò ṣiṣe àti ẹ̀kọ́ kikọ́.  Ọba, Olóyè, Ọlọ́rọ̀ àti aláìní ilẹ̀ Yorùbá ló fẹ́ràn àti rán ọmọ wọn lọ si ilé-iwé bi àwọn fúnra wọn kò ti ẹ lọ si ilé-iwé. Eleyi jẹ ki Yorùbá pọ kà kiri àgbáyé pàtàki ni Àríwá/Òkè-ọya Nigeria.

Nibi ti ọ̀pọ̀lọpọ̀ Yorùbá ti fẹ́ràn “iwé-kikà” ni ẹ̀yà miràn ti fi ẹsin bojú lati ṣe àtakò iwé kikà, pàtàki àwọn ti o ni “A ò fẹ́ iwé – Boko Haram”.   Àwọn ti ó ni àwọn kò fẹ́ lọ si ilé-iwé bẹ̀rẹ̀ si pa ọmọ àwọn ti ó fẹ́ lọ.  Wọn kò dúró lóri ọmọ ilé-iwé nikan, wọn ńpa enia bi ẹni pa ẹran ni ọjà, oko, ilú, ọ̀nà àti gbogbo ibi ni ọ̀pọ̀lọpọ̀ ilú ni òkè-Ọya pàtàki ni ilú “Borno”.

Girls kidnapped from Nigeria school

Islamic militants suspected in Nigeria abduction of 100 female students

Yorùbá ni “Bi onilé bá ti ńfi àpárí iṣu lọ àlejò, ilé tó lọ”.  Ki ṣe àpárí iṣu nikan ni wọn fi ńlọ àjòjì ni òkè-ọya/Àriwá “ikú òjiji” ni.  Àini ifọkàn balẹ̀ kò lè jẹ́ ki àjò ò pé.  Lati igbà ti “ẹni ti ó so iná ajónirun mọ́ra” ti bẹ̀rẹ̀ si pa enia bi ẹni pẹran ni ilé ijọsin – pàtàki ti onígbàgbọ́; ọjà; ãrin ilú; abúlé àti ilé-iwé ni àjò kò ti pé mọ́. Ìròyìn kàn ni ọjọ́ kẹdogun oṣù kẹrin ọdún ẹgbã-lé-mẹrinla, pe wọn ti tún bẹ̀rẹ̀ si ji ọmọ ilé-iwé gbé – ó lé ni ọgọrun  ọmọ obinrin ti wọn fi ipá ji wọn gbé, mẹrinla ni ó ri àyè sá mọ́ ajínigbé lọ́wọ́, òbi àwọn ti ó kù wà ninú ìrora.

A lè fi òwe Yorùbá ti ó ni “Ẹni àjò ò pé, kó múra ilé” gba àwọn Yorùbá ti ó wà ni òkè-ọya ni ìyànjú pé ki wọn bẹ̀rẹ̀ si múra ilé, ki wọn ma ba pàdánù ẹmi, ó sàn ki enia pàdánù owó ju ẹ̀mi lọ.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Dídùn ni iranti Olododo – Àgbáyé péjọ fún iranti “Madiba” Nelson Mandela: “Sweet is the memory of the Righteous” – The World gathered in memory of “Madiba” Nelson Mandela

Nelson Mandela memorial: Obama lauds ‘giant of history’

US President Obama

US President Obama pays tribute at the Memorial Service at FNB Stadium, Johannesburg

Yorùbá ni “Òṣìkà kú, inú ilú dùn, ẹni rere kú inú ilú bàjẹ́”.  Bi o ti le jẹ́ pé Nelson Mandela ti pé marun din-lọgọrun ọdun láyé (1918 – 2013), gbogbo àgbáyé ṣe dárò rẹ nitori ohun ti ó gbé ilé ayé ṣe.  Ó fi ara da iyà lati gba àwọn enia rẹ sílẹ̀ ni oko ẹrú ni ilẹ̀ wọn.  Ó fi ẹmi ìdáríjì han nigbati ó dé ipò Olórí Òṣèlú.  Kò lo ipò rẹ lati kó ọrọ̀ jọ, ó gbé ipò sílẹ lẹhin ti ó ṣe ọdún marun àkọ́kọ́.  Eleyi jẹ́ ki ọmọdé, àgbà, Òṣèlú, Ọlọ́rọ̀, Òtòṣì, funfun àti dúdú papọ̀ nibi ètò ìrántí rẹ ni Ọjọ́ Ìṣẹ́gun, Ọjọ́ Kẹwa, Oṣù Kejila, ọdún Ẹgba-̃le-mẹtala.

Ìgbà àti àsìkò Nelson Mandela jẹ àríkọ́gbọ́n fún gbogbo àgbáyé pataki àwọn ti ó wà ni ipò Òṣèlú.  Ìjọba ilú South Africa ṣe àlàyé ètò ìsìnkú rẹ bayi:

Àìkú, Ọjọ́ kẹjọ, Oṣù Kejila, ọdún Ẹgbã-le-mẹtala:            Ọjọ́ àdúrà àpa pọ̀

Ìṣégun, Ọjọ́ kẹwa, Oṣù Kejila, ọdún Ẹgbã-le-mẹtala:        Ètò ìrántí

Ọjọ́rú, Ọjọ́bọ̀ àti Ẹti, Ọjọ́ kọkọnla si ikẹtala, Oṣù Kejila, ọdún Ẹgbã-le-mẹtala:    Ìtẹ́ òkú

Abameta, Ọjọ́ kẹrinla, Osu kejila, odun Egbalemetala:   Gbigbé òkú lọ si Qunu

Aiku, Ọjọ́ karun-din-lógún, Osu Kejila, odun Egbalemetala:    Ìsìnkú

ENGLISH TRANSLATION

http://www.mandela.gov.za/funeral/

Continue reading

Share Button

“Ká tó ri erin ó digbó; ká tó ri Ẹfọ̀n ó dọ̀dàn; ká tó ri ẹyẹ bi Ọ̀kin ó di gbére” – Ó dìgbóṣe Nelson Mandela: “Before one can see the elephant, one must go to the forest; before one can see the buffalo, one must go to the wilderness; before one can see another bird like the peacock, one must await the end of time” – Farewell Nelson Mandela”.

Nelson Mandela

Mandela milestones

Òkìkí ikú Nelson Mandela kan ni alẹ́ Ọjọ́bọ̀, ọjọ́ karun, oṣù kejila ọdun Ẹgbã-le-mẹtala.

Òwe Yorùbá ti o ni “Ká tó ri erin ó digbó; ká tó ri Ẹfọ̀n ó dọ̀dàn; ká tó ri ẹyẹ bi Ọ̀kin ó di gbére” fihan pé ki ṣe ilẹ̀ aláwọ̀ dúdú nikan ni irú Nelson Mandela ti ṣe ọ̀wọ́n, ṣugbọn gbogbo àgbáyé.  Melo ninu Olori Òṣèlú àti àwọn Òṣèlú ilẹ̀ aláwọ̀ dúdú ló lè ṣe bi Nelson Mandela?  Bi wọn dé ipò giga wọn ki fẹ kúrò, wọn a paniyan, wọn a jalè, wọn a ta enia wọn àti oriṣiriṣi iwa burúkú miran lati di ipò na mu.

Nelson Mandela ṣe ẹ̀wọ̀n fún ọdún mẹta-din-lọgbọn nitori ó̀ gbìyànjú lati tú àwọn enia rẹ sílẹ̀ ni oko ẹrú. O di enia dúdú àkọ́kọ́ lati dé ipò Olori Òṣèlú ilẹ̀ aláwọ̀ dúdú (South Africa).   Kò lo ipò yi lati gbẹ̀san iṣẹ́ ibi ti àwọn aláwọ̀ funfun ṣe si tàbi ijiya rẹ ni ẹ̀wọ̀n.  Ó fi apẹrẹ onígbàgbọ́ rere han nitori ó dariji àwọn ti ó fi ìyà jẹ́ ohun àti àwọn enia rẹ tori ki ilú rẹ lè tòrò.   Ẹyẹ bi ọ̀kín ṣọ̀wọ́n, kò du lati kú si ori ipò, lẹhin ọdún marun ó gbé ipò sílẹ̀ ki ẹlòmíràn lè bọ́ si.

Ọmọ ọdún marun-din-lọgọrun ni ki ó tó pa ipò dà, bi o ti ẹ̀ jẹ́ pé Nelson Mandele ti di arúgbó, gbogbo àgbáyé ò fẹ́ ki ó kú, nitori ẹyẹ bi ọ̀kín rẹ ṣọ̀wọ́n.  Bi àwọn Òṣèlú ilẹ̀ aláwọ̀ dúdú yoku ba le kọ́gbọ́n lára “ìgbà àti ikú Nelson Mandela”, ilẹ̀ aláwọ̀ dúdú á dára.

Gbogbo àgbáyé ṣè dárò Madiba Nelson Mandela.  Gbogbo ọmọ Yorùbá ni ó dìgbà, ó dìgbóṣe, ó dàrìnàkò, ó dojú àlá ká tó tún ríra.

ENGLISH TRANSLATION

http://www.bbc.co.uk/news/

Reverend Malusi Mpumlwana holds a short prayer for hundreds of mourners who gathered outside former President Nelson Mandela"s house in Johannesburg

South Africa and world mourns Mandela

The news of the death of Nelson Mandela broke out at night Thursday, day five, December, 2013.

The Yoruba proverb that said, “Before one can see the elephant, one must go to the forest; before one can see the buffalo, one must go to the wilderness; before one can see another bird like the peacock, one must await the end of time” showed that Nelson Mandela was not only a rare breed in African but in the world.  How many Political Leaders or Politicians in Africa can behave like Nelson Mandela?  When they get to position of authority, they never want to leave, they will kill, steal, sell their people and commit other wicked acts to retain their position.

Continue reading

Share Button