Category Archives: Yoruba Culture

“Fi ọ̀ràn sínú pète ẹ̀rín; fi ebi sínú sunkún ayo” – “Keep your troubles inside and laugh heartily; keep your hunger hidden and pretend to weep from satiation”

Bi a bá wo iṣe àti àṣà Yorùbá, a o ri pe àwọn “Àlejò lati Òkè-Òkun” ti o ni “Inú Yorùbá ló dùn jù ni àgbáyé” kò jẹ̀bi.

Kò si ibi ti enia lè dé ni olú-ilú àti ìgbèríko/agbègbè Yorùbá ti kò ni ri ibi ti wọn ti ńṣe àpèjẹ/ayẹyẹ. Yoruba ni “Ọjọ́ gbogbo bi ọdún”, pataki ni ilú Èkó, lati Ọjọ́-bọ̀ titi dé Ọjọ́-Àìkú ni wọn ti ńṣe àpèjẹ, ilú miran ńṣe àpèjẹ ni Ọjọ́-Ajé fún àpẹrẹ – Ikẹrẹ-Ekiti. Ọpọlọpọ àpèjẹ/ayẹyẹ àti Ìjọ́sìn ló mú ìlù, orin, ijó àti àsè dáni. Ni gbogbo ilẹ̀ Yorùbá, àti Ọlọ́rọ̀ àti Òtòṣì ló ńṣe àpèjẹ/ayẹyẹ kan tàbi keji.  Bi wọn ò kómọ-jade; wọn a ṣe ìsìnkú tàbi yi ẹ̀hìn òkú padà; ìṣílé; ọjọ́-ibi; igbéyàwó; Ìwúyè; àjọ̀dún àti bẹ̃bẹ lọ.

Òwò tò gbòde ni “Ilé-apejọ” àti gbogbo ohun èlò rẹ. Ọpọlọpọ àwọn ti o jade ni ilé-iwé giga ti kò ri iṣẹ́ ti bẹ̀rẹ̀ si kọ́ṣẹ́ bi wọn ti ńwé gèlè, rán aṣọ, àsè sisè àti iṣẹ́ Olù-palèmọ́ àpèjẹ/ayẹyẹ nigbati ẹlẹgbẹ́ wọn ni Òkè-òkun ńṣe àṣe yọri ninú ẹ̀kọ-ijinlẹ.  Fún akiyesi, ilé-àpèjọ pọ̀ ju ilé-ìkàwé lọ.  Ọpọlọpọ àwọn ti ó ńṣe àpèjẹ/ayẹyẹ yi ló ńjẹ igbèsè lati ṣé.  Omiran kò ni ri owó ilé-iwé ọmọ san lẹhin ìsìnkú, tàbi ki wọn ma ri owó lati pèsè oúnjẹ tàbi aṣọ fún ọmọ-tuntun ti wọn ná owó rẹpẹtẹ lati kó jade.

Bi ọjọ gbogbo bá jẹ bi ọdún, àyè àti ronú dà?  Ewu ti ó wà ninú òwe Yorùbá ti ó ni “Fi ọ̀ràn sínú pète ẹ̀rín; fi ebi sínú sunkún ayo”, ni pé, ki jẹ́ ki irú ilú bẹ̃ ri ãnu gbà tàbi ni ìlọsíwájú.  Bawo ni a ti lè ṣe àlàyé pé kò si owó lati rán ọmọ lọ si ilé-iwé tàbi bèrè pé ki Ìjọba Òkè-òkun wá pèsè iná mọ̀nàmọ́ná, omi, ilé-ìwòsàn àti bẹ̃bẹ lọ fún àwọn ti “Inú rẹ dùn jù ni àgbáyé?”  Fún idi eyi, Yorùbá ẹ jẹ́ ki á ronú lati ṣe àyipadà.  Ọ̀pọ̀ owó ti Ọlọ́rọ̀ fi ńṣe ìsìnkú wúlò fún alàyè lọ; nipa pi pèsè ilé-iwé, omi-ẹ̀rọ, ọ̀nà, ilé-ìkàwé ni orúkọ olóògbé ju ki gbogbo owó bẹ̃ lọ fún àpèjẹ/ayẹyẹ.

ENGLISH LANGUAGE Continue reading

Share Button

Originally posted 2014-02-14 20:27:33. Republished by Blog Post Promoter

Ọ̀dọ́ Kọ̀yà Ọlọpa orílẹ̀-èdè Nigeria – Nigeria Youths protest Police brutality

Ọlọpa ti fi iyà jẹ ará ilú fún igbà pípẹ́, nitori iwà-ibàjẹ́ àti gbi gba àbẹ̀tẹ́lẹ̀ ni iṣẹ́ Ọlọpa àti ni orilẹ̀-èdè Nigeria.  Ọlọpa ti tori àti gba àbẹ̀tẹ́lẹ̀ fi iyà jẹ ọlọ́jà, àgbẹ, oníṣẹ́ọwọ́ àti bẹ́ ẹ̀ bẹ́ ẹ̀  lọ tàbi pa ọlọ́kọ̀.  Wọn kò mọ àgbà yàtọ̀ si ọ̀dọ́ lati kó enia si àtìmọ́lé lainidii, ṣùgbọn wọn kò jẹ ṣe iwà burúkú yi fún Òṣèlú ti wọn ńjalè orilẹ̀-èdè àti olówó ti ó ngbé Ọlọpa kiri.  Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ará ilú ló ti jẹ ìyà lọ́wọ́ Ọlọpa tàbi mọ enia ti ó jẹ iya lainidii.   Bi ẹni pé iwa burúkú Ọlọpa kò tó, Ìjọba dá “Ọlọpa Pàtàki fún Ìgbógun ti Adigun-jalè” silẹ̀ lati ara Ọlọpa.  Orúkọ Ọlọpa kò dára tẹ́lẹ̀, ṣùgbọ́n àwọn Ọlọpa Pàtàki yi bẹ̀rẹ̀ si gbógun ti ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀dọ́ ti kò ṣẹ̀, wọn kò bikità fún ẹ̀mi.  Ìwà-ibàjẹ́ ti àwọn Ọlọpa Pàtàki yi burú ju ti àwọn adigun-jalè lọ.

Òwe Yorùbá wi pé “Ọjọ́ gbogbo ni ti olè, ọjọ́ kan ni ti olóhun”.  Òṣùwọ̀n Ọlọpa Pàtàki kún ni ọjọ́ kẹjọ, oṣù kẹwa ọdún Ẹgbàá, àwọn ọ̀dọ́ tú jade lati kọ̀yà Ọlọpa Pàtàki fún Ìgbógun ti Adigun-jalè.   Lẹhin idákẹ́ ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún, àwọn ọ̀dọ́ ṣe ipinu lati “Sọ̀rọ Sókè” ni pẹ̀lẹ́pẹ̀lẹ́, ṣùgbọ́n jàndùkú àwọn Òṣèlú àti Ọlọpa bẹ̀rẹ̀ si dà wọ́n rú.  Àwọn ọ̀dọ́ ni “Ó tó gẹ́”, wọn tẹnumọ pé wọn kò fẹ Ọlọpa Pàtàki fún Ìgbógun ti Adigun-jalè mọ́. 

Ni alẹ́ ọjọ́ Ìṣẹ́gun, Ogún ọjọ́, oṣù kẹwa ọdún Ẹgbàá, àwọn tó wọ aṣọ Ológun yinbọn lati tú àwọn ọ̀dọ́ ti ó dúró lati kọ̀yà ni òpópó Lẹkki/Ẹ̀pẹ́ ni ipinlẹ̀ Èkó.  Ni àárọ̀ Ọjọrú, ọjọ́ kọkànlélógún, ìroyin kàn pé ibọn ti àwọn tó wọ aṣọ Ológun yin si àárin èrò, ṣe ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀dọ́ leṣe àti okùnfà ikú omiran, nitori eyi, ìlú Èkó gbaná.  Lára ibi ti àwọn ọ̀dọ́ dáná sun ni, ọkọ̀ akérò ipinlẹ̀ Èkó, ilé iṣẹ amóhùnmáwòrán, ilé ìyá Gómínà ipinlẹ̀ Èkó Babájídé Sanwó-Olú, ilé-iṣẹ́ Bèbè Odò àti bẹ́ ẹ̀ bẹ́ ẹ̀ lọ.  Jàndùkú da Àfin Ọba Akinolú ti ilú Èkó rú wọn si gbé ọ̀pá oyé.

Gbogbo Akọ̀wé Èdè Yorùbá lóri ayélujára rọ gbogbo àwọn ọ̀dọ́ ti ó ńbínú pé ki wọn fọwọ́ wọ́nú, ki wọn dẹkun àti ba ọrọ̀ ipinlẹ̀ Èkó jẹ́.   Ki Èdùmàrè tu idilé àwọn ti ó kú ninú.

ENGLISH TRANSLATION

Nigerian Police has always been brutal towards Nigerians in their efforts to extort bribe due to the level of corruption in the Police and Nigeria.  Drivers, traders, farmers etc had fallen victim or killed by Police over bribe.  Police was no respecter of the young or old in locking people up for no just cause, except the politicians and the rich ones moving around with escort.  As if the reputation of the Police was not bad enough, Special Anti-Robbery Squad (SARS) was formed using staffing from existing Nigerian Police.  Overtime, SARS began to terrorise mostly the youths on trump up charges without respecting lives.  SARS became worse than the armed-robbers.    

Continue reading
Share Button

Originally posted 2020-10-22 19:34:49. Republished by Blog Post Promoter

“Àpọ́nlé kò si fún Ọba ti kò ni Olorì” – “There is no respect for a King that has no Queen”

Ọ̀rọ̀ Yorùbá ni “Bi ọmọdé bá tó ni ọkọ́, à fún lọ́kọ́”.  Ọkọ́ jẹ irinṣẹ́ pàtàki fún Àgbẹ̀.  Iṣẹ́-àgbẹ̀ ni ó wọ́pọ̀ ni ayé àtijọ́. Nitori eyi, bi bàbá ti nkọ́ ọmọ rẹ ọkùnrin ni iṣẹ-àgbẹ̀, ni ìyá nkọ́ ọmọ obinrin rẹ ni ìtọ́jú-ile lati kọ fún ilé-ọkọ.  Iṣẹ́ la fi nmọ ọmọ ọkùnrin, nitori eyi, bi ọkùnrin bá dàgbà, bàbá rẹ á fun ni ọkọ́ nitori ki ó lè dá dúró lati lè ṣe iṣẹ́ ti yio fi bọ́ ẹbi rẹ ni ọjọ́ iwájú.

Bi ọkùnrin bá ni iṣẹ́, ó ku kó gbéyàwó ti yio jẹ “Olorì” ni ilé rẹ.  Ìyàwó fi fẹ́ bu iyi kún ọkùnrin, nitori, ó fi hàn pé ó ni igbẹ́kẹ̀lé.  Àṣà Yorùbá gbà fún ọkùnrin lati fẹ́ iye ìyàwó ti agbára rẹ bá gbé lati tọ́jú.  Nitori eyi, ọ̀pọ̀lọpọ̀ Ọba, Baálẹ̀, Ìjòyè àti àwọn enia pàtàki láwùjọ ma nfẹ ìyàwó púpọ̀.  Ìṣòro ni ki wọn fi ọkùnrin ti kò ni ìyàwó jẹ Ọba.  Kò wọ́pọ̀ ki Ọba ni ìyàwó kan ṣoṣo.

Ìwúyè Ọba Àkúrẹ́, Olóògbé Ọba Adebiyi Adeṣida - Coronation of the Late Deji of Akure.

Ìwúyè Ọba Àkúrẹ́, Olóògbé Ọba Adebiyi Adeṣida – Coronation of the Late Deji of Akure.

Ohun ti a ṣe akiyesi ni ayé òde òni, ni Ọba ti ó fẹ ìyàwó kan ṣoṣo nitori ẹ̀sìn, pàtàki ẹ̀sìn Ìgbàgbọ́, ṣùgbọ́n ti ó ni àlè rẹpẹtẹ.  Ọba ayé òde òni ndá nikan lọ si òde lai mú Olorì dáni.  Gẹgẹbi ọ̀rọ̀ Yorùbá, “Àpọ́nlé kò si fún Ọba ti kò ni Olorì”, nitori eyi, kò bu iyi kún Ọba, ki ó lọ àwùjó tàbi rin irin àjò pàtàki lai mú Olorì dáni.  Ohun ti ó yẹ Ọba ni ki a ri Ọba àti Olorì rẹ ni ẹ̀gbẹ́ rẹ.

ENGLISH TRANSLATION

Continue reading

Share Button

Originally posted 2014-11-11 19:13:42. Republished by Blog Post Promoter

“Ayẹyẹ ṣi ṣe ni Òkèrè – Àṣà ti ó mba Owó Ilú jẹ́”: “Destination Events – The Culture that is destroying the Local Currency”

Yorùbá fẹ́ràn ayẹyẹ ṣi ṣe púpọ̀ pàtàki fún igbéyàwó.  Ni ayé àtijọ́, ìnáwó igbéyàwó kò tó bi ó ti dà ni ayé òde òni.  Titi di bi ogoji ọdún sẹhin, ilé Bàbá Iyàwó tàbi ọgbà ẹbi ni wọn ti nṣe àpèjọ igbéyàwó.  Ẹbi ọ̀tún àti ti òsi yio joko fún ètò igbéyàwó lati gba ẹbi ọkọ ni àlejò fún àdúrà gbi gbà fún àwọn ọmọ ti ó nṣe igbéyàwó àti lati gbà wọn ni ìyànjú bi ó ṣe yẹ ki wọn gbé pọ̀ ni irọ̀rùn.  Ẹbi ọkọ yio kó ẹrù ti ẹbi iyàwó ma ngbà fún wọn, lẹhin eyi, ẹbi iyàwó yio pèsè oúnjẹ fún onilé àti àlejò.  Onilù àdúgbò lè lùlù ki wọn jó, ṣùgbọ́n kò kan dandan ki wọn lu ilu tàbi ki wọn jó.

Nigbati ìnáwó rẹpẹtẹ fún igbeyawo bẹ̀rẹ̀, àwọn ẹlòmíràn bẹ̀rẹ̀ si jẹ igbèsè lati ṣe igbéyàwó pàtàki igbéyàwó ti Olóyìnbó ti a mọ si igbéyàwó-olórùka.  Nitori àṣejù yi, olè bẹ̀rẹ̀ si jà ni ibi igbéyàwó, eyi jẹ́ ki wọn gbé àpèjẹ igbéyàwó àti àwọn ayẹyẹ yoku kúrò ni ilé.  Wọn bẹ̀rẹ̀ si gbé àpèjẹ lọ si ọgbà ilé-iwé, ilé ìjọ́sìn tàbi ọgbà ilú àti ilé-ayẹyẹ.

Yorùbá fẹ́ràn ayẹyẹ ṣi ṣe púpọ̀, ṣùgbọ́n àṣà tó gbòde ni ayé òde òni, ni igbéyàwó àti ayẹyẹ bi ọjọ́ ìbí ṣi ṣe ni òkèrè.  Gẹgẹ bi àṣà Yorùbá, ibi ti ẹbi iyàwó bá ngbé ni ẹbi ọkọ yio lọ lati ṣe igbéyàwó.  Ẹni ti kò ni ẹbi àti ará tàbi gbé ilú miran pàtàki Òkè-Òkun/Ilú Òyìnbó, yio lọ ṣe igbéyàwó ọmọ ni òkèrè.  Wọn yio pe ẹbi àti ọ̀rẹ́ ti ó bá ni owó lati bá wọn lọ si irú igbéyàwó bẹ́ ẹ̀.  Ẹbi ti kò bá ni owó, kò ni lè lọ nitori kò ni ri iwé irinna gbà.  A ri irú igbéyàwó yi, ti ẹbi ọkọ tàbi ti iyàwó kò lè lọ.  Eleyi wọ́pọ laarin àwọn Òṣèlú, Ọ̀gá Òṣìṣẹ́ Ìjọba àti àwọn ti ó ri owó ilú kó jẹ.

Igbéyàwó àti ayẹyẹ ṣi ṣe ni òkèrè, jẹ́ ikan ninú àṣà ti ó mba owó ilú jẹ́.   Lati kúrò ni ilú ẹni lọ ṣe iyàwó tàbi ayẹyẹ ni ilú miran, wọn ni lati ṣẹ́ Naira si owó ilu ibi ti wọn ti fẹ́ lọ ṣe ayẹyẹ, lẹhin ìnáwó iwé irinna àti ọkọ̀ òfúrufú.  Ilú miran ni ó njẹ èrè ìnáwó bẹ́ ẹ̀, nitori bi wọn bá ṣe e ni ilé, èrò púpọ̀ ni yio jẹ èrè, pàtàki Alásè àti Onilù.  A lérò wi pé ni àsìkò ọ̀wọ́n owó pàtàki owó òkèrè ni ilú lati ṣe nkan gidi, ifẹ́ iná àpà fún ayẹyẹ á din kù.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2016-04-26 18:55:23. Republished by Blog Post Promoter

“Ai jẹun Ológbò kọ́ ni kò jẹ́ kó tó Ajá, bẹni ki ṣe ai jẹun Ajá ni kò jẹ́ kó tó Erin”: Ọdún wọlé dé, ẹ jẹun niwọn – “Lack of food is not the cause of the Cat not being as big as the Dog, also, Dog’s lack of food is not the cause for not being as big as the Elephant”: Festive seasons are here, eat moderately.

Àsè “Ọjọ́ Ọpẹ́” - Thanksgiving buffet table

Àsè “Ọjọ́ Ọpẹ́” – Thanksgiving buffet table

Fún àwọn ti ó wà ni òkè-òkun – America, wọn ni ọjọ́ ti wọn ya si ọ̀tọ̀ gẹ́gẹ́ bi “Ọjọ́ Ọpẹ́”. Oúnjẹ pọ rẹpẹtẹ ni àsikò yi pàtàki ni “Ọjọ́ Ọpẹ́”, Keresimesi àti ọjọ́ ọdún tuntun.  Ọ̀pọ̀ á jẹ àjẹ-bi, á tún dà yókù dànù.

Ni àṣà ibilẹ Yorùbá, ọjọ́ gbogbo ni ọpẹ́ pàtàki fún àwọn Yorùbá ti ó jẹ́ Onigbàgbọ́.  Kò si ọjọ́ ti ilú yà  sọ́tọ̀ fún “Ìdúpẹ́”, ṣùgbọ́n lati idilé si idilé, ọjọ́ ọpẹ́ pọ.  Ki kómọ jade, iṣile, di dé lati àjò láyọ̀, ikórè ni Ìjọ Onigbàgbọ́, ọdún ibilẹ̀ bi Ìjẹṣu àti bẹ́ẹ̀bẹ́ẹ̀ lọ, mú ọpẹ́ àti ọ̀pọ̀ oúnjẹ dáni.

Ọ̀rọ̀ Yorùbá ti ó sọ pé “Ai jẹun Ológbò kọ́ ni kò jẹ́ kó tó Ajá, bẹni ki ṣe ai jẹun ajá ni kò jẹ́ kó tó Erin”. fihàn pé, ki ṣe bi a ti jẹun tó, ni a ṣe nga tó, nitori kò si bi Ológbò ti le jẹun tó, kó tó Ajá, tàbi ki Ajá jẹun titi kó tó Erin.  Oúnjẹ púpọ̀ kò mú ara líle wá, nitori ọ̀pọ̀ àfoògùn-gbin oúnjẹ ayé òde òni lè fa àisàn.

A ki àwọn ti ó nṣe “Ìdúpẹ́” pé wọn kú ọdún o.  A gbà wọn ni iyànjú ki wọn jẹun niwọn nitori ọ̀pọ̀ ló wà ni àgbáyé ti kò ri oúnjẹ lati jẹ.

ENGLISH TRANSLATION

For those living Oversea, in particular the Americans have a day dedicated as “Thanksgiving Day”.  There is usually plenty to eat at this tie especially on “Thanksgiving Day”, Christmas and New Year Day.  Many often eat themselves to a state of discomfort, and also shock the remaining in the bin.

In Yoruba culture, every day is “Thanksgiving”, particularly for the Yoruba Christians.  There is no national dedicated day as “Thanksgiving Day”, but from family to family there are many days of thanksgiving.  Events such as Naming Ceremony, House-warming, safe return from travels, Christian Harvest, traditional festival such as “Yam Eating” etc. all entailed celebration with thanksgiving and plenty of food.

According to Yoruba adage that said “Lack of food is not the cause of the Cat not being as big as the Dog, also, Dog’s lack of food is not the cause for not being as big as the Elephant”.  This shows that it is not the amount of food we eat that will determine our height, because there is no amount feeding will make the cat as big as the dog, or the dog as big as the elephant.  Too much food does not promote healthy living, because nowadays, many of the chemicals in food could cause sickness.

For those celebrating “Thanksgiving”, happy celebration.  People are encouraged to eat moderately because many of the world population have nothing to eat.

Share Button

Originally posted 2014-11-25 10:30:49. Republished by Blog Post Promoter

Ẹ̀kọ́ àti Ọgbọ́n ni Ọ̀rọ̀ Àgbà lati Ẹnu Ọ̀jọ̀gbọ́n Ọmọlolú Olunlọyọ lórí Ẹ̀rọ Amóhùnmáwòrán Òpómúléró – Review of Words of Wisdom by Dr. Victor Omololu Olunloyo on Opomulero TV

Bi a ba fi eti si ọ̀rọ̀ ti àgbà Yorùbá Ọ̀jọ̀gbọ́n Ọmọlolú Olunlọyọ  ni ori ẹ̀rọ “Amóhùnmáwòrán Òpómúléró”, ni ori ayélujára, a o ṣe àkíyèsí àwọn nkan wọnyi:

Ọ̀jọ̀gbọ́n Olunlọyọ fi àṣà Yorùbá ti ó ti ńparẹ́ hàn nipa bi bẹ̀rẹ̀ ọ̀rọ̀ rẹ pẹ̀lú “Oríkì”

Nínú ìtàn lati ẹnu agba, a o ri pé Bàbá loye lati kékeré.  Nkan bàbàrà ni ki ọmọ jade ni ilé ìwé giga ni ọmọ ọdún mẹ́tàlélógún, ki ó si gba oyè Ọ̀jọ̀gbọ́n ni ọmọ ọdún mẹ́rìndínlọ́gbọ̀n.  Ni ọdún Ẹgbàádínméjìdínlógójì,  Gẹ́gẹ́ bi Ọ̀jọ̀gbọ́n Ẹ̀kọ́ Ìṣirò, Ìjọba Ipinlẹ Ìwọ Oòrùn ayé ìgbà yẹn kò sọ pé Ọ̀jọ̀gbọ́n Ọmọlolú Olunlọyọ kéré jú lati fún ni ipò Alaṣẹ lóri iṣẹ́ Ìdàgbàsókè Ìtọ́jú Owó.

Ọ̀jọ̀gbọ́n Ọmọlolú Olunlọyọ fihàn pé, lai si ni ẹgbẹ́ Òṣèlú kan naa, kò ni ki á di ọ̀tá bi ti ayé òde òní.  A ri àpẹrẹ bi Ọ̀jọ̀gbọ́n Olunlọyọ ṣe súnmọ́ Olóògbé Olóye Ọbáfẹ́mi Awólọ́wọ̀ tó, bi ó ti jẹ́ wi pé wọn kò si ninú ẹgbẹ́ Òṣèlú kan naa, àwọn méjèèji jẹ olootọ ti ó si ni ìgboyà.

Ọgbọ́n ki i tán, bi Ọ̀jọ̀gbọ́n Ọmọlolú Olunlọyọ ti kàwé tó, Bàbá ṣi ńkàwé lati wá ìmọ̀ kún ìmọ̀. Ọgbọ́n púpọ̀ wà ni ọ̀rọ̀ àgbà yi, ẹ ṣe àyẹ̀wò ọ̀rọ̀ yi lóri Amóhùnmáwòrán Òpómúléró.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2018-03-30 20:39:07. Republished by Blog Post Promoter

“Ọba Aládélúsi Ògúnladé-Aládétóyìnbó gun Ori Oyè ilu Àkúrẹ́” – “New Deji of Akure ascends the Throne”

Déjì Àkúrẹ́ Ọba Aládélúsi Ògúnladé-Aládétóyìnbó pari gbogbo ètùtù ibilẹ ti Ọba Àkúrẹ́ ma nṣe lati gori oyè ni Ọjọ́rú, ọjọ́ kẹjọ, oṣù keje, ọdún Ẹgbãlemẹ̃dógún, lati di Ọba Kejidinlãdọta ilú Àkúrẹ́ ni ipinlẹ̀ Ondó ti ila-oorun orilẹ̀ èdè Nigeria.

img_20150708_221218-resized-800

Ọba Àkúrẹ́ gun Òkiti Ọmọlóre – The New King of Akure completed the traditional rites

 

 

 

 

 

 

 

 

Kí kí Ọba ni èdè Àkúrẹ́ – Congratulatory message to the new King in Akure Dialect

Kábiyèsi, Ọba Aláyélúà, wo kú ori ire o
Ẹbọ á fín o Àbá
Adé á pẹ́ lóri, bàtà á pẹ́ lọ́sẹ̀ o
Ùgbà rẹ á tu ùlú Àkúrẹ́ lára (Àṣẹ)

ENGLISH TRANSLATION

The Monarch of Akure, Deji Aladelusi Ogunlade-Aladetoyinbo has completed the all the traditional rites required to ascend the throne and was crowned on Wednesday, July eight, Two Thousand and Fifteen to become the forty eight Monarch of the Ancient City of Akure, Ondo State in Western Nigeria.

The Yoruba Blog Team sent Congratulatory Message in Akure dialect.

 

Share Button

Originally posted 2015-07-14 20:44:41. Republished by Blog Post Promoter

Ìránti Aadọta Ọdún ti Ọ̀gágun Adékúnlé Fájuyi fi ara rẹ ji fún Àlejò rẹ, Olóri-Ogun àkọ́kọ́ Aguiyi Ironsi: Fifty years’ celebration of Late Lt. Col. Adekunle Fajuyi an epitome of Loyalty

Yorùbá fẹ́ràn àlejò púpọ̀.  Ìwà ti ọmọ ilú lè hù ti yio fa ibinú, bi àlejò bá hu irú ìwà bẹ́ ẹ̀, wọn yio ni àlejò ni, ki wọn fori ji i.  Òwe Yorùbá ti ó sọ wi pé “Ojú àlejò ni a ti njẹ igbèsè, ẹhin rẹ  la nsaán”.  Eyi fi hàn bi Yorùbá ti  fẹ́ràn  lati ma ṣe àlejò tó.

Ìbàdàn ni olú-ilú ipinlẹ̀ Yorùbá ni Ìwọ̀-Oorun Nigeria tẹ́lẹ̀ ki Ìjọba Ológun ti Aguiyi Ironsi ti jẹ Olóri tó kó gbogbo ipinlẹ̀ Nigeria pọ si aarin lẹhin ti wọn fi ibọn gba Ìjọba lọ́wọ́ Òṣèlú ni aadọta ọdún sẹhin. Lẹhin oṣù keje ni aadọta ọdún sẹhin, àwọn Ológun fi ibọn gba Ìjọba ni igbà keji.  Ti àkọ́kọ́ ṣẹlẹ̀ nigbati wọn fi ibọn lé àwọn Òṣèlú àkọ́kọ́ lẹhin òmìnira kúrò ni ọjọ́ karùndinlógún, oṣù kini ọdún Ẹdẹgbaalemẹrindinlaadọrin.  Lẹhin oṣù meje, àwọn Ológun tún fi ibọn gbà Ìjọba lọ́wọ́ àwọn Ológun ti wọn fi ibọn gbé wọlé ti Aguiyi Ironsi jẹ olóri rẹ.  Lára Ìjọba Ológun àkọ́kọ ti Ọ̀gágun Aguiyi Ironsi ti jẹ́ Olóri Ìjọba ni wọn ti fi Ọ̀gágun Adékúnlé Fájuyi  jẹ Olóri ni ipinlẹ̀ Yorùbá dipò Òṣèlú Ládòkè Akintọ́lá ti àwọn Ológun pa.

Military incursion in Nigeria - 1966

Military incursion in Nigeria – 1966

Ọ̀gágun Adékúnlé Fájuyi gba Olóri-ogun Aguiyi Ironsi ni àlejò ni ibùgbé Ìjọba ni Ìbàdàn nigbati àwọn Ológun dé lati fi ibọn gba Ìjọba ni igbà keji.   Nigbati àwọn Ajagun dé lati gbé Olóri Ogun Aguiyi Ironsi lọ, gẹ́gẹ́ bi àṣà Yorùbá, Ọ̀gágun Adékúnlé Fájuyi bẹ̀bẹ̀ ki wọn fi àlejò òhun silẹ̀, ṣùgbọ́n wọn kọ.  Ọ̀gágun Adékúnlé Fájuyi fi ara rẹ ji pé ti wọn ba ma a gbee,  ki wọn gbé òhun pẹ̀lú.  Nitori eyi àwọn Ológun gbe pẹ̀lú àlejò rẹ wọn si pa wọ́n pọ ni Ìbàdàn.

Ni ọjọ́ kọkandinlọgbọn oṣù keje ọdún Ẹgbàálémẹ́rindinlógún, ilú péjọ pẹ̀lú ẹbi àti ará ni Adó-Èkìtì lati ṣe iranti Olóògbé Ọ̀gágun Adékúnlé Fájuyi fún iranti iwà iṣòótọ ti ó hù titi dé ojú ikú pẹ̀lú àlejò àti ọ̀gá rẹ Olóri Ogun Aguiyi Ironsi ni aadọta ọdún sẹhin.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2016-07-29 22:27:39. Republished by Blog Post Promoter

“Ọmọdé ò jobì, àgbà ò jẹ oyè” Èrè Òbí tó kọ ọmọ sílẹ̀: The consequence for parents that neglect their children

Yorùbá ni “Ọmọdé ò jobì, àgbà ò jẹ oye”, òwe yi bá àwọn òbí ti ó kọ ọmọ sílẹ̀, ìyá ti ó ta ọmọ, bàbá ti ó sá fi ọmọ sílẹ̀ àti àwọn ti o fi ìyà jẹ ọmọ, irú ọ̀pọ̀lọpọ̀ òbí bayi ni òṣì má ta pa.  Kò sí àyè fún ọmọ irú àwọn bayi lati mọ wọn lójú nítorí wọn o si nílé lati ṣe ojuṣe wọn gẹ́gẹ́bí òbi ati lati kọ́ ọmọ aláìgbọràn.   Irú orin bayi ló tọ́ sí irú òbí bẹ̃:

MP3 Below:

Download: Ise obi fun omo – Parental responsibilities

Íya tó kọ̀ ọ̀mọ̀ rẹ sílẹẹ̀

Oṣí yo tà yà na paá

Bába tó kọ̀ ọ̀mọ rẹ́ silẹ̀

Oṣí yo tà bà nà paá

Ìyà tò fiyà jọmọ́ r

Bàbà tò fiyà jọmọ́ r

Íya tó kọ̀ ọ̀mọ̀ rẹ sílẹẹ̀

Oṣí yo tà yà na paá

Bába tó kọ̀ ọ̀mọ rẹ́ silẹ̀

Oṣí yo tà bà nà paá

ENGLISH TRANSLATION

According to the “Yoruba Proverbs” by Oyekan Owomoyela’s translation, “The youth does not eat kola nuts; the elder does not win the chieftaincy title” meaning (If you do not cultivate others, even those lesser than yourself, then you cannot expect any consideration from them).  This is apt to describe the consequence for a mother that sells her child, a father that abandon his children and those abusing their children.  Many children has no privilege of seeing their parents when they are young let alone disobey or refuse correction, hence such parents would be the ones to suffer poverty in the end.  The song below is for parents that have abandoned their role:

Mother that abandoned her child

Will suffer poverty in the end

Father that abandoned his child

Will suffer poverty in the end

Mother that abuses her child

Father that abuses his child

Mother that abandoned her child

Will suffer poverty in the end

Father that abandoned his child

Will suffer poverty in the end

Share Button

Originally posted 2013-07-26 20:30:36. Republished by Blog Post Promoter

Ẹ̀rù ló sọ ọmọ Ẹkùn di Ológbò/Ológìní tó fi di ” Ẹran-àmúsìn – Ọdẹ peku-peku” – “It is fear that turned the Tiger’s cub to the cat, that became a “domesticated – Rat Hunter”

Ni igbà àtijọ́, ẹranko ti wọn pè ni Ẹkùn jẹ alágbára ẹranko, bẹni Kìnìún si jẹ́ alágbára ẹranko.  Bi Kìnìún ti lágbára tó ninú igbó, bi ó bá bú ramúramù, ohun gbogbo ninú igbó á pa kẹ́kẹ́ titi dé ori ẹranko yoku. Ti Ẹkùn nikan ló yàtọ̀, nitori Ọlọrun fún ni ẹ̀bùn igbóyà, idi niyi ti a fi ńpè ni “Baba Ẹranko”, ti a ńpè Kìnìún ni “Ọlọ́là Ijù”.

Ni ọjọ́ kan, Ẹkùn gbéra lọ sinú igbó lati lọ wa oúnjẹ fún àwọn ọmọ rẹ, àwọn ọmọ ẹ kéré wọn kò lè yára bi iyá wọn.  Ó fún wọn ni imọ̀ràn pe ki wọn kó ara pọ̀ si ibi òkiti-ọ̀gán ti ohun ti lè tètè ri wọn, ṣùgbọ́n wọn kò gbọ́dọ̀ bẹ̀rù fún ohunkóhun tàbi ẹranko ti ó bá wá si sàkáni wọn.

Gẹgẹ bi a ṣe mọ, Kìnìún àti Ẹkùn, ọ̀gá ni onikálùkù láyé ara wọn, wọn ki ja.  Ibi ti Kìnìún bá wà Ẹkùn kò ni dé ibẹ̀, ibi ti Ẹkùn bá wà Kìnìún ò ni dé ibẹ̀.  Nitori èyi ni Yorùbá fi npa lowe pé “Kàkà ki Kìnìún ṣe akápò Ẹkùn, onikálùkù yio má ba ọdẹ rẹ̀ lọ”.

Lai fà ọ̀rọ̀ gùn àwọn ọmọ Ẹkùn gbọ́ igbe Kìnìún, wọn ri ti ó ré kọja, àwọn ọmọ Ẹkùn ti ẹ̀rù ba ti kò ṣe bi iyá wọn ti ṣe ìkìlọ̀, ìjáyà bá wọn, wọ́n sá.  Nigbati Ẹkùn dé ibùdó rẹ lati fún àwọn ọmọ rẹ ni ẹran jẹ, àwọn ọmọ rẹ kò pé, ṣ̀ugbọ́n àwọn ọmọ ti ijáyà bá padà wá bá iyá wọn, nigbà yi ni iyá wọn rán wọn leti ikilọ̀ pé wọn kò gbọ́dọ̀ jáyà.  Nitori èyi, ohun kọ̀ wọ́n lọ́mọ.

Nigbati iyá wọn kọ̀ wọ́n lọ́mọ, wọn kò lè ṣe ọdẹ inú igbó mọ́, wọn di ẹranko tó ńrágó, ti wọn ńsin ninú ilé, to ńpa eku kiri.  Idi èyi ni Yorùbá fi npa ni òwe pé “Ìjayà ló bá ọmọ Ẹkùn ti ó di Ológbò ti ó ńṣe ọde eku inú ilé.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading

Share Button

Originally posted 2016-03-29 10:45:48. Republished by Blog Post Promoter