Ẹni tó ni Ẹrú ló ni Ẹrù – Ìtàn Bàbá tó kó gbogbo ogún fun Ẹrú – “One who owns the Slave owns the Slave’s property too” – The Story of a Father who bequeathed all to his Slave

Àwọn Alágbàṣe ni Oko -Labourers in the farm

Ni ayé igbà kan ri ki ṣe oye ọkọ, ilé gogoro, aṣọ àti owó ni ilé-ìfowó-pamọ́ ni a fi nmọ Ọlọ́rọ̀ bi kò ṣe pé oye Ẹrú, Ìyàwó, Ọmọ, Ẹran ọsin àti oko kòkó rẹpẹtẹ ni a fi n mọ Ọlọ́rọ̀. Ni àsikò yi, Bàbá kan wa ti ó ni Iyawo púpọ̀, Oko rẹpẹtẹ, ogún-lọ́gọ̀ ohun ọsin, ọ̀pọ̀lọpọ̀ Ẹrú tàbi Alágbàṣe, Ọmọ púpọ̀, ṣùgbọ́n ninú gbogbo ọmọ wọnyi, ikan ṣoṣo ni ọkùnrin. Bàbá fi ikan ninú gbogbo Ẹrú ti ó ti pẹ́ pẹ̀lú rẹ, ṣe Olóri fún àwọn Ẹrú yoku. Ẹrú yi fẹ́ràn Bàbá, ó si fi tọkàn-tọkàn ṣe iṣẹ́ fún.

Nigbati Bàbá ti dàgbà, ó pe àwọn àgbà ẹbí lati sọ àsọtẹ́lẹ̀ bi wọn ṣe ma a pín ogún ohun lẹhin ti ohun bá kú nitori kò si iwé-ìhágún bi ti ayé òde oni. Ó ṣe àlàyé pé, ohun fẹ́ràn Olóri Ẹrú gidigidi nitori o fi tọkàn-tọkàn sin ohun, nitori na a, ki wọn kó gbogbo ohun ini ohun fún Ẹrú yi. Ó ni ohun kan ṣoṣo ni ọmọ ọkùnrin ohun ni ẹ̀tọ́ si lati mu.

Lẹhin ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún, Bàbá re ibi àgbà nrè, ó ku. Lẹhin ìsìnkú, àwọn ẹbí àti àwọn ọmọ Olóògbé pé jọ lati pín ogún. Ni àsikò yi, ọmọ ọkùnrin ni ó n jogún Bàbá, pàtàki àkọ́bí ọkùnrin nitori ohun ni Àrólé. Gẹgẹ bi àsọtẹ́lẹ̀, wọn pe Olóri Ẹrú jade, wọn si ko gbogbo ohun ini Bàbá ti o di Oloogbe fún. Wọn tún pe ọmọ ọkùnrin kan ṣoṣo ti Bàbá bi jade pé ó ni ẹ̀tọ́ lati mu ohun kan ti ó bá wu u ninú gbogbo ohun ini Bàbá rẹ, nitori eyi wọn fún ni ọjọ́ meje lati ronú ohun ti ó bá wù ú jù. Àwọn ẹbí sun ìpàdé si ọjọ́ keje. Inú Ẹrú dùn púpọ̀ nigbati inú ọmọ Bàbá bàjẹ́. Eyi ya gbogbo àwọn ti ó pé jọ lẹ́nu pàtàki ọmọ Bàbá nitori ó rò pé Bàbá kò fẹ́ràn ohun. Lẹhin ìbànújẹ́ yi, ó gbáradi, ó tọ àwọn àgbà lọ fún ìmọ̀ràn.

Ẹbí pé jọ lati pín Ogún – Family gathered to share inheritance

Ni ọjọ́ keje, ẹbí àti ará tún péjọ lati pari ọ̀rọ̀ ogún pin-pin, wọn pe ọmọ Bàbá jade pé ki ó wá mú ohun kan ṣoṣo ti ó fẹ́ ninú ẹrù Baba rẹ. Ó dide, ó dúpẹ́ lọ́wọ́ gbogbo àwọn ti ó joko, ó yan Olóri Ẹrú gẹgẹ bi àwọn àgbà ti gba a ni ìyànjú. Inú Ẹrú bàjẹ́, ṣùgbọ́n o ni ki Ẹrú má bẹ̀rù, Ẹrú na a ṣe ìlérí lati fi tọkàn-tọkàn tọ́jú ohun ti Bàbá fi silẹ̀. Idi niyi ti Yorùbá ṣe ma npa a lowe pe “Ẹni tó ni Ẹrú ló ni Ẹrù.”

Lára ẹ̀kọ́ itàn yi ni pé, ó dára lati lo ọgbọ́n ọlọ́gbọ́n nitori “Ọgbọ́n ọlọ́gbọ́n ni ki i jẹ ki á pe àgbà ni wèrè”. Ẹ̀kọ́ keji ni pé, ogún ti ó ṣe pàtàki jù ni ki á kọ ọmọ ni ẹ̀kọ́ lati ilé àti lati bójú tó ẹ̀kọ́ ilé-iwé.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading →

Originally posted 2015-10-30 08:30:22. Republished by Blog Post Promoter

“Orúkọ ẹni ló njẹri ẹni lókèèrè: Yorùbá tó wà ni òkè-òkun fẹ́ràn orúkọ kúkúrú” – “One’s name is one’s most advocate abroad: Yoruba people abroad, love shorter names”

Leave a reply

Yorùbá ki dá gbé, nitori eyi, ẹbi àti ará á pa pọ̀ lati sọ ọmọ lórúkọ. Ni ọjọ́ ìsọmọ-lórúkọ, ki ṣe iyá àti bàbá ọmọ nikan ni ó nmú orúkọ silẹ̀, iyá àti bàbá àgbà àti ẹ̀gbọ́n naa yi o fún ọmọ tuntun lórúkọ. Nitori eyi ọmọ Yorùbá ki ni orúkọ kan wọn ma nni orúkọ púpọ̀ lori iwé-orúkọ. Ni ayé òde oni pàtàki ni òkè-òkun, ọpọ fẹ́ràn à ti fi orúkọ kúkúrú dipò orúkọ gigun ayé àtijọ́. Nitori à ti pè ni wẹ́rẹ́, ṣùgbọ́n wọn lè fi orúkọ gigùn si aarin àwọn orúkọ yoku. Ẹ ṣe àyẹ̀wò diẹ̀ ninú orúkọ kúkúrú Yorùbá ti ó ṣe fún ọmọ ni ojú iwé yi.

ENGLISH TRANSLATION

Yoruba people live communal life, hence, family and friends come together during child naming. During the naming ceremony, not only the baby’s parent give name to the baby, grandparents, uncles and aunties do give name to the new-born. Most often, this is why there are more than one name on the birth certificate of a Yoruba baby. Nowadays, abroad, many prefer to give shorter names in place of the long olden days names. This is to enable ease of pronunciation but other long names could still ne included as middle names. Check below some of the short Yoruba names.

Orúkọ ́ kúkúrú Yorùba	English meaning of short Yoruba names
Àánú	God’s mercy is much/Mercy
Àbẹ̀ní	Plead to own
Ádára	It will be well
Adé	Crown
Adéìfẹ́	Crown of love
Àyànfẹ́	Chosen love
Bídèmí	A child born in the absence of Dad
Dide	Rise up
Dúró	Wait
Ẹ̀bùn	Gift
Ẹniọlá	Wealthy/Prominent person
Fara	Cleave
Fẹ́mi	Love me
Fèyi	Use this
Gbenga	Lift me
Ìbùkún	Blessing
Ìfẹ́	Love
Ìfẹ́adé	Love of crown
Ìkẹ́adé	Crown’s care
Ìkórè	Harvest
Ìmọ́lẹ̀	Light
Ìní	Property
Ire	Goodness
Ireti	Hope
Ìtùnú	Comfort
Iyanu	Wonder
Iyi	Honour
Jade	Show up
Kẹ́mi	Care for me
Lànà	Open the way
Mofẹ́	I want
Nifẹ	Show love
Ọlá	Wealth
Oore	Kindness
Oreọ̀fẹ́	Grace
Ṣadé	Create a crown
Ṣẹ́gun	Victor
Ṣeun	Thanks
Ṣiji	Shield
Simi	Rest
Ṣọpẹ́	Give thanks
Tàjòbọ̀	Returnee
Tẹjú	Concentrate
Temi	Mine
Tẹni	One’s own
Tẹra	Persist
Tẹti	Listen
Tirẹni	It is yours
Tóbi	Great
Tómi	Enough for me
Tọ́mi	Train me
Tóní	Worthy to have
Wẹ̀mi	Cleanse me
Wúrà	Gold
Yẹmisi	Honour me

Originally posted 2015-01-20 14:00:28. Republished by Blog Post Promoter

“Olóri Ẹbi, Baba Bùkátà” – “Headship of a Family is the Father of Responsibilities”

Leave a reply

Olóri Ẹbi – Head of the Family connotes responsibiliies. Courtesy: @theyorubablog

Olóri Ẹbi jẹ àkọ́bi ọkùnrin ni idilé. Bi àkọ́bi bá kú, ọkùnrin ti ó bá tẹ̀le yio bọ si ipò. Iṣẹ́ olóri ẹbi ni lati kó ẹbi jọ fún ilọsiwájú ẹbi, nipa pi pari ijà, ijoko àgbà ni ibi igbéyàwó, ìsìnkú, pi pin ogún, ìsọmọ-lórúkọ, ọdún ìbílẹ̀ àti ayẹyẹ yoku.

Ni ayé òde òni, wọn ti fi owó dipò ipò àgbà, nitori ki wọn tó pe olóri ẹbi ti ó wà ni ìtòsí, wọn yio pe ẹni ti ó ni owó ninú ẹbi ti ó wà ni òkèrè pàtàki ti ó bá wà ni Èkó àti àwọn ilú nla miran tàbi Ilú-Òyinbó/Òkè-Òkun. Ai ṣe ojúṣe Ìjọba nipa ipèsè ilé-iwòsàn ti ó péye, Ilé-iwé, omi mimu àti ohun amáyédẹrùn yoku jẹ ki iṣẹ́ pọ fún olóri ẹbi.

Gẹ́gẹ́ bi ọ̀rọ̀ Yorùbá ti ó sọ wi pé “Olóri Ẹbi, Baba Bùkátà”, iṣẹ́ nla ni lati jẹ Olóri Ẹbi, ó gba ọgbọ́n, òye àti ìnáwó lati kó ẹbi jọ.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading →

Originally posted 2016-02-12 10:30:05. Republished by Blog Post Promoter

“Ọgbọ́n ju agbára”: Ìjàpá mú Erin/Àjànàkú wọ ìlú – “Wisdom is greater than strength”: The Tortoise brought an Elephant to Town

Leave a reply

Ni ìlú Ayégbẹgẹ́, ìyàn mú gidigidi, eleyi mu Ọba ìlú bẹ̀rẹ̀ si sá pamọ́ fún àwọn ará ìlú nitori kò mọ ohun ti ohun lè ṣe. Òjò kò rọ̀ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún, oorun gbóná janjan, nitorina, kò si ohun ọ̀gbìn ti ó lè hù. Ìrònú àti jẹ àti mun bá gbogbo ará ìlú – Ọba, Olóyè, Ọmọdé àti àgbà.

Yorùbá ni “Àgbà kii wà lọ́jà ki orí ọmọ tuntun wọ”, nitori èyí, Ọba sáré pe gbogbo àgbà ìlú àti “Àwòrò-Ifá” lati ṣe iwadi ohun ti ìlú lè ṣe ki òjò lè rọ̀. Àwòrò-Ifá dá Ifá, ó ṣe àlàyé ẹbọ ti Ifá ni ki ìlú rú. Ifá ni “ki ìlú mu Erin lati fi rúbọ ni gbàgede ọjà”.

Gẹ́gẹ́bi Ọba-orin Sunny Ade ti kọ́ “Ìtàkùn ti ó ni ki erin ma wọ odò, t’ohun t’erin lo nlọ”. Ògb́ojú Ọdẹ ló npa Erin ṣùgbọ́n Olórí-Ọdẹ ti Ọba yan iṣẹ́ ẹ mi mú Erin wọ ìlú fún, sọ pé ko ṣẽ ṣe nitori “Ọdẹ aperin ni àwọn, ki ṣe Ọdẹ a mu erin”. Ọba paṣẹ fún Akéde ki ó polongo fún gbogbo ara ilu pe “Ọba yio da ẹnikẹni ti ó bá lè mú Erin wọ ìlú fun ìrúbọ yi lọ́lá”. Ọ̀pọ̀ gbìyànjú, pàtàki nitori ìlérí ti Ọba ṣe fún ẹni ti ó bá lè mu Erin wọ̀lú, wọn sọ ẹmi nu nínú igbó, ọ̀pọ̀ fi ara pa lai ri Erin mú.

Laipẹ, Ìjàpá lọ bà Ọba àti Olóyè pé “ohun yio mú Erin wálé fún ẹbo rírú yi”. Olú-Ọdẹ rẹrin nigbati o ri Ìjàpá, ó wá pa òwe pé “À nsọ̀rọ̀ ẹran ti ó ni ìwo, ìgbín yọjú”. Olú-Ọdẹ fi ojú di Àjàpá, ṣùgbọ́n Ìjàpá kò wo bẹ̀, ó fi ọgbọn ṣe àlàyé fún Ọba. Ọbá gbà lati fún Ìjàpá láyè lati gbìyànjú.

Ìjàpá lọ si inú igbó lati ṣe akiyesi Erin lati mọ ohun ti ó fẹ́ràn ti ohun fi lè mu. Ìjàpá ṣe akiyesi pé Erin fẹ́ràn oúnjẹ dídùn àti ẹ̀tàn. Nigbati Ìjàpá padá, o ṣe “Àkàrà-olóyin” dání, o ju fún Erin ki ó tó bẹ̀rẹ̀ si sọ ohun ti ó báwá pé “àwọn ará ìlú fẹ ki Erin wá jẹ Ọba ìlú wọn nitori Ọba wọn ti wọ Àjà”. Àjàpá pọ́n Erin lé, inú ẹ̀ dùn, ohun naa rò wi pé, pẹ̀lú ọ̀la ohun nínú igbó o yẹ ki ohun le jẹ ọba. Pẹ̀lú ìrànlọ́wọ́ Ọba àti ará ìlú, wọn ṣe gbogbo ohun ti Ìjàpá ni ki wọ́n ṣe. Ìjàpá àti ará ìlú mu Erin wọ ìlú pẹ̀lú ọpọlọpọ àkàrà-olóyin, ìlù, ijó àti orin yi:

: Erin múra – The Elephant elegantly dressed. Courtesy: @theyorubablog

: ìlù, ijó àti orin – Drummers, Dancers and singing. Courtesy: @theyorubablog

: Àjàpá . Courtesy: @theyorubablog

Erin ká relé kó wá jọba)
Erin yẹ́yẹ́ ò, erin yẹ̀yẹ̀ ) lẹ meji
Ìwò yí ọ̀la rẹ̃,
Erin yẹ́yẹ́ ò, erin yẹ̀yẹ̀,
Agbada á má ṣe wéré,
Erin yẹ́yẹ́ ò, erin yẹ̀yẹ̀
Ààrò á máa ṣe wàrà,
Erin yẹ́yẹ́ ò, erin yẹ̀yẹ̀
Erin ká relé kó wá jọba)
Erin yẹ́yẹ́ ò, erin yẹ̀yẹ̀ ) lẹ meji

You can also download a recital by right clicking this link: Erin ká relé kó wá jọba

Inú Erin dùn lati tẹ̀ lé ará ìlú, lai mọ̀ pé jàpá ti gba wọn ni ìmọ̀ràn lati gbẹ́ kòtò nlá ti wọ́n da aṣọ bò bi ìtẹ Ọba. Erin ti wọ ìlú tán, ó rí àga Ọba níwájú, Ìjàpá àti ará ìlú yi orin padà ni gẹ́rẹ́ ti ó fẹ́ lọ gun àga Ọba:

A o merin jọba
Ẹ̀wẹ̀kún, ẹwẹlẹ ……

You can also download a recital by right clicking this link: A o merin jọba

Continue reading →

Originally posted 2015-02-27 09:10:22. Republished by Blog Post Promoter

“Gbogbo ohun tó ndán kọ́ ni Wúrà” – “Not all that glitters is Gold”

Leave a reply

Wúrà jẹ ikan ninú ohun àlùmọ́ni iyebiye, pàtàki fún ohun ẹ̀ṣọ́. Ẹwà Wúrà ki hàn, titi di ìgbà ti wọn bá yọ gbogbo ẹ̀gbin rẹ̀ kúrò pẹ̀lú iná tó gbóná rara. Àwòrán ti ó wà ni ojú ewé yi fihàn pé bi Wúrà bá ti pọ̀ tó lára ohun ẹ̀sọ́ ló ṣe má wọn tó, ki ṣé bi ohun ẹ̀ṣọ́ bá ti dán tó tàbi tóbi. Fún àpẹrẹ, àwòrán ohun ẹ̀ṣọ́ Wúrà kini tóbi, ó si dán ju àwòrán ohun ẹ̀ṣọ́ Wúrà keji, ṣùgbọ́n ohun ẹ̀sọ́ Wúrà ninú aworan keji wọn ju ohun eso Wúrà kini ni ìlọ́po mẹwa. Ìyàtọ̀ ti ó wà ni Wúrà gidi àti àfarawé ni pé, Wúrà gidi ṣe é tà fún owó iyebiye lẹhin ti èniyàn ti lo o, kò lè bàjẹ, bi ó bá kán, ó ṣe túnṣe; ṣùgbọ́n àfarawé kò bá ara ẹlòmiràn mu, bi ó bá kán, kò ṣe é túnse; kò ki léwó.

: Wúra àfarawé – Imitation Gold or Costume Jewellery set. Courtesy: @theyorubablog

: Wúrà gidi – 18k Gold set. Courtesy: @theyorubablog

Gẹ́gẹ́bi òwe Yorùbá ti ó sọ pé “Gbogbo ohun tó ndán kọ́ ni Wúrà”, bẹni ki ṣe gbogbo èniyàn ti wọ̀n pè ni Olówó tàbi Ọlọ́rọ̀ ló tó bi àwọn èniyàn ti rò. Ọ̀pọ̀ irú àwọn wọnyi, jẹ igbèsè tàbi fi èrú kó ọrọ̀ jọ lati ṣe àṣe hàn, òmiràn ja olè, gbọ́mọgbọ́mọ àti onirúurú iṣẹ́ ibi yoku. Gbogbo ohun ti wọn fi ọ̀nà èrú kó jọ wọnyi kò tó nkankan lára ọrọ̀ ti ẹlòmiràn ti ó ni iwà-irẹ̀lẹ̀ ni. Fún àpẹrẹ, owó ti àwọn Òṣèlú àti Òṣiṣẹ́-Ìjọba ilẹ̀ Aláwọ̀-dúdú fi èrú kó jọ, ti wọn nkó wá si Òkè-òkun tàbi fi mú àwọn èniyàn wọn lẹ́rú, kò tó ọrọ̀ ti ọmọdé ti ó ni ẹ̀bun-Ọlọrun ni Òkè-òkun ni.

A lè fi òwe “Gbogbo ohun tó ndán kọ́ ni Wúrà” gba ẹnikẹ́ni ni iyànjú pé ki wọn ma ṣe àfarawé, tàbi kánjú lati kó ọrọ̀ jọ. Àfarawé léwu, nitori ki ṣe gbogbo ohun ti èniyàn ri ló mọ idi rẹ̀.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading →

Originally posted 2014-09-30 22:55:23. Republished by Blog Post Promoter

Kòkòrò – Names of Insects & Bugs in Yoruba

Leave a reply

Kòkòrò jẹ́ ohun ẹ̀dá kékeré tó ni ìyẹ́, ti ó lè fò, òmíràn kò ni iyẹ́, ṣugbọn wọn ni ẹsẹ̀ mẹfa. Ẹ ṣe àyẹ̀wò àpẹrẹ, àwòrán àti pi pè ni ojú ewé wọnyi.

ENGLISH TRANSLATION

Insects & Bugs are small creatures, many of them have feathers, some have no feathers, but they have six legs. Check out the examples in the pictures and the pronunciation on the slides below:

Kòkòrò – Insects & Bugs 2

View more presentations or Upload your own.

Originally posted 2014-01-29 01:18:16. Republished by Blog Post Promoter

Àjàpá àti Ìyá Alákàrà – “Ọjọ́ gbogbo ni ti olè, ọjọ́ kan ni ti olóhun” – The Tortoise and the fried bean fritter seller – “Every day is for the thief, one day for the owner”.

1 Reply

Ìpolówó Àkàrà Hawker’s advert

Àkàrà gbóná re, Here comes hot fried bean fritters
Ẹ bámi ra àkàrà o Buy my fried bean fritters
Àkàrà yi dùn, ó lóyin This fried bean fritters is sweet with honey
Àkàrà gbóná re. Here comes hot fried bean fritters

Àkàrà jẹ ikan ninu ounjẹ aládùn ilẹ̀ Yorùbá. Ẹ̀wà (funfun tabi pupa) ni wọn fi nṣe àkàrà, wọn a bo ẹ̀wà, wọn a lọ, ki wọn to põ pẹ̀lú èlò ki wọn tó din. A lè fi àkàrà jẹ ẹ̀ko, fi mu gaàrí tabi jẹ fún ìpanu. Ki ṣe gbogbo enia ló mọ àkàrà din, awọn enia ma nfẹran ẹni ti ó ba mọ àkàrà din. Àti ọmọdé àti àgbà ló fẹ́rán àkàrà. Awọn ọmọde ma nkọrin bayi:

: Ẹ̀wà lilọ àti èlò – Grind beans with seasoning Courtesy: @theyorubablog

: Àkàrà lórí iná – frying beans fritters. Courtesy: @theyorubablog

: Àkàrà̀ – Fried bean fritters Courtesy: @theyorubablog

Taló pe ìyá alákàrà ṣeré, Who is calling fried bean fritters woman for fun
Ìyá alákàrà 2ce Fried bean fritters seller
Ó nta sánsán simi nímú Its smell is inviting to my nose
Ìyá alákàrà Fried bean fritters seller
Ó nta dòdò sími lọ̀fun Its smelling like fried plantain in my throat
Ìyá alákàrà. Fried bean fritters seller

Ki ṣe enia nikan ló fẹ́ràn àkàrà, Àjàpá naa fẹ́ràn àkàrà, ṣùgbọ́n kò ri owó raa, nitori èyi “Ojú ni Àjàpá fi nri àkàrà, ètè rẹ ko baa”. Àjàpá wá ronú ọgbọ́n ti ó lè dá lati pèsè àkàrà fún òhun àti idilé rẹ. Ó ronú bi wọn ti lè dá ẹ̀rù ba ọmọ alákàrà ki ó lè sá fi igbá àkàrà, rẹ silẹ̀. Ó gbé agọ̀ wọ̀, ìyàwó àti ọmọ rẹ̀ fi pápá́ bora. Bi alákàrà ba ti kiri kọjá, Àjàpá a bẹ si iwájú ọmọ alákàrà, wọn a ma ko orin bayi:

: Àjàpá . Courtesy: @theyorubablog

: Àjàpá gbé agọ̀ wọ̀ – The Tortoise wore a mask to frighten – Courtesy: @theyorubablog

Ọlirae ma gbọ̀nà, The Spirit has taken over the Road
Tobini tobini to 2ce Tobini, tobini to
Olóri yara lọ, Corn meal seller go quickly
Tobini tobini to Tobini, tobini to
Alákàrà dá dànù Fried bean fritter seller abandon it
Tobini tobini to. Tobini, tobini to

Ẹ̀rù ba alákàrà, á da àkàrà dà nù. Àjàpá àti ẹbí rẹ á bẹ̀rẹ̀ si kó àkàrà. Yorùbá ni “Wọ́n mú olè lẹẹkan, ó ni ohun ò wá ri, tani fi ọ̀nà han olè?”. Ọmọ alákàrà sunkún lọ si ilé, inú Ìya-alákàrà kò dùn si ọmọ rẹ nitori o pàdánù àkàrà àti owó ti o yẹ ki ó pa. Kò gba ìtàn ọmọ rẹ̀ gbọ́, nitorina, ó gbé àkàrà fún ni ọjọ́ keji ati ọjọ́ kẹta, ọmọ tún padà pẹ̀lú ẹkún. Ohun fúnra rẹ̀ tẹ̀lé ọmọ rẹ̀, iwin tún yọjú, àwọn mejeeji sá eré padà si ìlú lai ranti gbé igbá àkàrà. Ìyá alákàrà gba ọ̀dọ̀ Ọba àti àgbà ìlú lọ lati sọ ohun ti ojú wọn ri. Ọba pe awọn òrìṣà ìlú lati ṣe iwadi ohun ti ó fẹ́ ba ọrọ̀ ìlú jẹ yi. Ninu gbogbo òrìsà, Ọ̀sanyìn nikan ló gbà lati yanjú ọ̀rọ̀ yi.

Ìyá alákàrà tungbe àkàrà fún ọmọ rẹ̀, ṣùgbọ́n ohun àti Ọsanyin tẹ̀lé. Bi alákà̀rà ti bẹ̀rẹ̀ si polówó, Àjàpá tún jade gẹgẹ bi iṣe rẹ̀. Yoruba ni “Ọjọ́ gbogbo ni ti olè, ọjọ́ kan ni ti olóhun”. Ìyá alákàrà àti ọmọ rẹ̀ tún méré, ṣùgbọ́n Ọ̀sanyin ti o fi ara pamọ́ dúró lati wo ohun ti ó fẹ́ ṣẹlẹ̀. Àjàpá àti àwon idile rẹ̀ jade nwọn bọ ohun ti nwọn fi bora silẹ̀ lati tún bẹ̀rẹ̀ si kó àkàrà. Orí ti Àjàpá yọ jade lati jẹ àkàrà, Ọ̀sanyin fọ igi ẹlẹgun mọ lórí, awọn ẹbi rẹ̀ sálọ. Ọ̀sanyin gbé òkú Àjàpá lọ si ọ̀dọ̀ Ọba. Inú ará ìlú dùn nitori àṣiri olè tú. Ọba pàṣẹ pe Àjàpá ni ki nwọn bẹrẹ fi rúbọ si Ọ̀sanyin.

Ẹ̀kọ́ ìtàn yi ni pe ojúkòkòrò kò lérè, bó pẹ́, bóyá àṣírí olè á tú. Ikú lèrè ẹ̀ṣẹ̀ – Àjàpá pàdánù ẹ̀mí nitori àkàrà.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading →

Originally posted 2014-04-11 21:40:58. Republished by Blog Post Promoter

“Ọ̀dájú ló bi owó, ìtìjú ló bi igbèsè”: “Shrewdness gives birth to money while shyness gives birth to debt”.

Leave a reply

Gẹ́gẹ́bí ọ̀rọ̀ Yorùbá ti ó ni “Iṣẹ́ ni oogun ìṣẹ́”, jẹ́ òtítọ́, bi òṣìṣẹ́ bá ri owó gbà ni àsìkò, tàbi gba ojú owó fún iṣẹ́ ti wọn ṣe. Òṣìṣẹ́ ti ó ṣiṣẹ́ fún ọ̀pọ̀lọpọ̀ wákàtí/àkókò lórí owó kékeré, kò lè bọ́ ninu ìṣẹ́, nitori, ọlọ́rọ̀ kò ni ìtìjú lati jẹ òógùn Òṣìṣẹ́. Ọ̀pọ̀ òṣìṣẹ́, a fi ìtìjú gé ara wọn kúrú nipa àti bèrè ẹ̀tọ́ wọn. Òṣìṣẹ́ míràn a ṣe iṣẹ́ ọ̀fẹ́ fún ọlọ́rọ̀ tàbi ki wọn fúnra wọn gé owó ise wọn kúru lati ri ojú rere ọlọ́rọ̀, nipa èyi, wọn á pa owó fún ọlọ́rọ̀ ni ìparí ọdún.

http://www.wptv.com/dpp/news/national/mcdonalds-taco-bell-wendys-employees-to-protest-fast-food-restaurant-wages

Òṣìṣẹ́ da iṣẹ́ silẹ – employees protest

Ọ̀rọ̀ Yorùbá ti o ni “Ọ̀dájú ló bi owó, ìtìjú ló bi igbèsè” ṣe ló lati ba oloro tàbi o ni ilé-iṣẹ́ ti á lo gbobo ọ̀nà lati ma gba “Ẹgbẹ́-òṣìṣẹ́” láyè. Ọlọ́rọ̀ kò ni ìtìjú lati lo òṣìṣẹ́ fún owó kékeré. A lè lo ọ̀rọ̀ yi lati gba Òṣìṣẹ́ ni ìyànjú ki wọn má tara wọn ni ọ̀pọ̀, nipa bi bèrè owó ti ó yẹ fún iṣẹ́ ti wọn ṣe àti pé ki òṣìṣẹ́ gbìyànju lati kọ iṣẹ́ mọ́ iṣẹ́ lati wà ni ipò àti bèrè ojú owó.

ENGLISH TRANSLATION Continue reading →

Originally posted 2013-09-03 17:35:06. Republished by Blog Post Promoter

Ọ̀dọ́ Kọ̀yà Ọlọpa orílẹ̀-èdè Nigeria – Nigeria Youths protest Police brutality

Leave a reply

Ọlọpa ti fi iyà jẹ ará ilú fún igbà pípẹ́, nitori iwà-ibàjẹ́ àti gbi gba àbẹ̀tẹ́lẹ̀ ni iṣẹ́ Ọlọpa àti ni orilẹ̀-èdè Nigeria. Ọlọpa ti tori àti gba àbẹ̀tẹ́lẹ̀ fi iyà jẹ ọlọ́jà, àgbẹ, oníṣẹ́ọwọ́ àti bẹ́ ẹ̀ bẹ́ ẹ̀ lọ tàbi pa ọlọ́kọ̀. Wọn kò mọ àgbà yàtọ̀ si ọ̀dọ́ lati kó enia si àtìmọ́lé lainidii, ṣùgbọn wọn kò jẹ ṣe iwà burúkú yi fún Òṣèlú ti wọn ńjalè orilẹ̀-èdè àti olówó ti ó ngbé Ọlọpa kiri. Ọ̀pọ̀lọpọ̀ ará ilú ló ti jẹ ìyà lọ́wọ́ Ọlọpa tàbi mọ enia ti ó jẹ iya lainidii. Bi ẹni pé iwa burúkú Ọlọpa kò tó, Ìjọba dá “Ọlọpa Pàtàki fún Ìgbógun ti Adigun-jalè” silẹ̀ lati ara Ọlọpa. Orúkọ Ọlọpa kò dára tẹ́lẹ̀, ṣùgbọ́n àwọn Ọlọpa Pàtàki yi bẹ̀rẹ̀ si gbógun ti ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀dọ́ ti kò ṣẹ̀, wọn kò bikità fún ẹ̀mi. Ìwà-ibàjẹ́ ti àwọn Ọlọpa Pàtàki yi burú ju ti àwọn adigun-jalè lọ.

ọ̀dọ́ tú jade lati kọ̀yà Ọlọpa Pàtàki fún Ìgbógun ti Adigun-jale – Protest against Police Brutality in Nigeria

Òwe Yorùbá wi pé “Ọjọ́ gbogbo ni ti olè, ọjọ́ kan ni ti olóhun”. Òṣùwọ̀n Ọlọpa Pàtàki kún ni ọjọ́ kẹjọ, oṣù kẹwa ọdún Ẹgbàá, àwọn ọ̀dọ́ tú jade lati kọ̀yà Ọlọpa Pàtàki fún Ìgbógun ti Adigun-jalè. Lẹhin idákẹ́ ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọdún, àwọn ọ̀dọ́ ṣe ipinu lati “Sọ̀rọ Sókè” ni pẹ̀lẹ́pẹ̀lẹ́, ṣùgbọ́n jàndùkú àwọn Òṣèlú àti Ọlọpa bẹ̀rẹ̀ si dà wọ́n rú. Àwọn ọ̀dọ́ ni “Ó tó gẹ́”, wọn tẹnumọ pé wọn kò fẹ Ọlọpa Pàtàki fún Ìgbógun ti Adigun-jalè mọ́.

Ni alẹ́ ọjọ́ Ìṣẹ́gun, Ogún ọjọ́, oṣù kẹwa ọdún Ẹgbàá, àwọn tó wọ aṣọ Ológun yinbọn lati tú àwọn ọ̀dọ́ ti ó dúró lati kọ̀yà ni òpópó Lẹkki/Ẹ̀pẹ́ ni ipinlẹ̀ Èkó. Ni àárọ̀ Ọjọrú, ọjọ́ kọkànlélógún, ìroyin kàn pé ibọn ti àwọn tó wọ aṣọ Ológun yin si àárin èrò, ṣe ọ̀pọ̀lọpọ̀ ọ̀dọ́ leṣe àti okùnfà ikú omiran, nitori eyi, ìlú Èkó gbaná. Lára ibi ti àwọn ọ̀dọ́ dáná sun ni, ọkọ̀ akérò ipinlẹ̀ Èkó, ilé iṣẹ amóhùnmáwòrán, ilé ìyá Gómínà ipinlẹ̀ Èkó Babájídé Sanwó-Olú, ilé-iṣẹ́ Bèbè Odò àti bẹ́ ẹ̀ bẹ́ ẹ̀ lọ. Jàndùkú da Àfin Ọba Akinolú ti ilú Èkó rú wọn si gbé ọ̀pá oyé.

Gbogbo Akọ̀wé Èdè Yorùbá lóri ayélujára rọ gbogbo àwọn ọ̀dọ́ ti ó ńbínú pé ki wọn fọwọ́ wọ́nú, ki wọn dẹkun àti ba ọrọ̀ ipinlẹ̀ Èkó jẹ́. Ki Èdùmàrè tu idilé àwọn ti ó kú ninú.

ENGLISH TRANSLATION

Nigerian Police has always been brutal towards Nigerians in their efforts to extort bribe due to the level of corruption in the Police and Nigeria. Drivers, traders, farmers etc had fallen victim or killed by Police over bribe. Police was no respecter of the young or old in locking people up for no just cause, except the politicians and the rich ones moving around with escort. As if the reputation of the Police was not bad enough, Special Anti-Robbery Squad (SARS) was formed using staffing from existing Nigerian Police. Overtime, SARS began to terrorise mostly the youths on trump up charges without respecting lives. SARS became worse than the armed-robbers.

Continue reading →

Originally posted 2020-10-22 19:34:49. Republished by Blog Post Promoter

“Bi ojú bá mọ́, Agbe á yalé Aláró, Àlùkò á yalé Olósùn, Lékeléke á yalé Ẹlẹ́fun”: “At the dawn of the day, the blue-touraco makes for the home of the indigo dealer; …”

1 Reply

Bi a bá wo òwe yi, a o ri pe Agbe pọn bi aró, Àlùkò pupa bi osùn nigbati Lékeléke funfun bi ẹfun. Nitori eyi, bi wọn kò ti ẹ̀ lọ si ilé Aláró, Olósùn àti Ẹlẹ́fun, àwọ̀ wọn á si wa bẹ̃, síbẹ-síbẹ, àwọn ẹiyẹ wọnyi gbiyànjú lati lọ si ibi ti wọn ti lè ri ohun ti yio tú ara wọn ṣe ki ó ma ba ṣa.

: Agbe – Blue Touraco

: Àlùkò – purple woodcock

: Lekeleke – Cattle-egret

A lè fi òwe Yoruba ti o ni “Bi ojú bá mọ́, Agbe á yalé Aláró, Àlùkò á yalé Olósùn, Lékeléke á yalé Ẹlẹ́fun” bá ilú, agbójúlógún àti ọ̀lẹ enia wi. Kò si bi owo ilú, òbi, tàbi ẹbí ti lè pọ̀ tó, bi enia kò bá ṣiṣẹ́ kun á parun. Irú ilú ti ó bá ńná iná-kuna, agbójúlógún àti ọ̀le wọnyi yio ráhùn ni ikẹhin. Ẹ gbọ́ orin ti àwọn ọmọ ilé iwé ńkọ ni àsikò eré-ìbílẹ̀ ni ojú iwé yi.

Agbe ló laró, ki ráhùn aró,
Àlùkò ló losùn, ki ráhùn osùn
Lékeléke ló lẹfun, ki ráhùn ẹfun,
Ka má rahùn owó,
Ka má rahùn ọmọ
Ohun táó jẹ, táó mu kò mà ni wọn wa o) (lẹmeji)

ENGLISH TRANSLATION
Continue reading →

Originally posted 2015-08-18 17:10:07. Republished by Blog Post Promoter

The Yoruba Blog

Ẹ jẹ ki a gbé èdè àti àṣà Yorùbá Lárugẹ: keeping the Yoruba language alive…

Ẹni tó ni Ẹrú ló ni Ẹrù – Ìtàn Bàbá tó kó gbogbo ogún fun Ẹrú – “One who owns the Slave owns the Slave’s property too” – The Story of a Father who bequeathed all to his Slave

“Orúkọ ẹni ló njẹri ẹni lókèèrè: Yorùbá tó wà ni òkè-òkun fẹ́ràn orúkọ kúkúrú” – “One’s name is one’s most advocate abroad: Yoruba people abroad, love shorter names”

“Olóri Ẹbi, Baba Bùkátà” – “Headship of a Family is the Father of Responsibilities”

“Ọgbọ́n ju agbára”: Ìjàpá mú Erin/Àjànàkú wọ ìlú – “Wisdom is greater than strength”: The Tortoise brought an Elephant to Town

“Gbogbo ohun tó ndán kọ́ ni Wúrà” – “Not all that glitters is Gold”

Kòkòrò – Names of Insects & Bugs in Yoruba

Àjàpá àti Ìyá Alákàrà – “Ọjọ́ gbogbo ni ti olè, ọjọ́ kan ni ti olóhun” – The Tortoise and the fried bean fritter seller – “Every day is for the thief, one day for the owner”.

“Ọ̀dájú ló bi owó, ìtìjú ló bi igbèsè”: “Shrewdness gives birth to money while shyness gives birth to debt”.

Ọ̀dọ́ Kọ̀yà Ọlọpa orílẹ̀-èdè Nigeria – Nigeria Youths protest Police brutality

“Bi ojú bá mọ́, Agbe á yalé Aláró, Àlùkò á yalé Olósùn, Lékeléke á yalé Ẹlẹ́fun”: “At the dawn of the day, the blue-touraco makes for the home of the indigo dealer; …”

Follow The Yoruba Blog